Επιμέλεια: Άννα Βοντίτσου, καθηγήτρια φιλόλογος.
Α1 Ορισμοί
Κείμενο 14
Νόμισε πως ερχόταν προς το μέρος
του άνθρωπος πελωρίου μεγέθους και βρόμικου προσώπου, όμοιος με μορφή νεκρού.
Μόλις ο Κάσσιος κοίταξε αυτόν, τον έπιασε φόβος και θέλησε να ακούσει το όνομά
του.
Κείμενο 31
Στο Λατινικό πόλεμο ο Τίτος
Μάνλιος, ο ύπατος, καταγόμενος από αριστοκρατική γενιά, είχε την αρχηγία του
στρατού των Ρωμαίων. Αυτός, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο, διέταξε ν’
απέχουν όλοι από τη μάχη. Αλλά λίγο αργότερα ο γιος του πέρασε έφιππος μπροστά
από το στρατόπεδο των εχθρών και από τον αρχηγό των εχθρών προκλήθηκε σε μάχη
μ’ αυτά τα λόγια: […]
Κείμενο 43
Δε σου πέρασε η οργή, όταν
εισέβαλες στα σύνορα της πατρίδας; Παρόλο που είχες φτάσει με εχθρική και
απειλητική ψυχή, γιατί, όταν είδες τη Ρώμη, δε σου ήρθε στο μυαλό: «Μέσα σ’
εκείνα τα τείχη βρίσκονται το σπίτι μου και οι θεοί του σπιτιού μου, η μητέρα,
η σύζυγος και τα παιδιά μου»; Εγώ λοιπόν, αν δε σε είχα γεννήσει, η Ρώμη δε θα
πολιορκούνταν· αν δεν είχα γιο, θα πέθαινα ελεύθερη σ’ ελεύθερη πατρίδα. Εγώ
δεν μπορώ να πάθω πια τίποτε ούτε πρόκειται να είμαι πάρα πολύ δυστυχισμένη για
πολύ καιρό: αλλά αντίθετα αυτούς, αν συνεχίσεις, τους περιμένει είτε πρόωρος
θάνατος είτε μακρόχρονη σκλαβιά.
Β1.Σχηματισμόςονοματικώντύπων
ingentis: ingenter
facie: facies
similem: simillimo
quem: quae
exercitui: exercitus
proelio: proeliis
minaci: minaciora
illa: illud
penates: penatium
nihil: nulli
rei
diu: diutius
miserrima: miser
hos: hāc
mors: morte
servitus: servitutis
Β2α.Σχηματισμόςρηματικώντύπων
existimare: existimem
venire: veniendo
aspexit: aspice
concepit: concipient
praefuit: praeesse
abiret: abisset
abstinerent: abstenturam
haberem: habebuntur
pati: passuramesse
possum: possitis
Β2β.Χρονικήαντικατάσταση
Ενεστώτας/Preasens: ingrediamur
Παρατατικός/Imperfectum: ingrederemur
Μέλλοντας/Futurum: ingressurisimus
Παρακείμενος/Perfectum:ingressisimus
Υπερσυντέλικος/Plusquamperfectum: ngress essemus
Συντελεσμένος μέλλοντας/FuturumExactum: —
Γ1α.Συντακτική αναγνώριση λέξεων
magnitudinis: γενική της ιδιότητας
στο hominem
consul: παράθεση στο T. Manlius
aliquando: επιρρηματικός
προσδιορισμός του χρόνου στο abiret
animo: αφαιρετική οργανική του
τρόπου στο perveneras
miserrima:
κατηγορούμενο στο υποκείμενο egoτου
ρήματος futurasum
Γ1β. Υποκείμενο απαρεμφάτου
«Responditille se
esseOrcum».
Το υποκείμενο του ειδικού
απαρεμφάτου esseείναι το se σε πτώση
αιτιατική, παρόλο που έχουμε ταυτοπροσωπία με το υποκείμενο ille του ρήματος Respondit, επειδή στα
λατινικά το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου βρίσκεται κανονικά σε αιτιατική
και δεν παραλείπεται (λατινισμός).
«Ego nihil iampati
possum».
Το υποκείμενο του τελικού
απαρεμφάτου patiείναι το Ego και
έχουμε ταυτοπροσωπία, δηλαδή ταυτίζεται με το υποκείμενο του ρήματος possum.
Γ1γ.Μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική
Dux hostium his
verbisproeliofiliumlacessitusest.
Γ1δ. Ανάλυση μετοχής σε αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση
natus: quinatuserat
ingredienti: dumingrederis/re
Γ2α. Υποθετικός λόγος
Υπόθεση:sipergis Απόδοση:at contra hos.…servitusmanet
Ανοιχτή υπόθεση στο παρόν (πρώτο
είδος).
Αντίθετο προς την πραγματικότητα
στο παρελθόν: siperrexisses, mansisset
Δυνατό ή πιθανό στο παρόν και στο
μέλλον:sipergas, maneat
Γ2β. Μετατροπή δευτερεύουσας πρότασης σε μετοχή
nisifiliumhaberem: non (te)filiumhabens
Η μετοχή τίθεται σε ονομαστική,
θηλυκού γένους, ενικού αριθμού, επειδή είναι συνημμένη στο υποκείμενο του
ρήματος essem στην κύρια πρόταση.
Γ2γ. Δευτερεύουσες προτάσεις
QuemsimulaspexitCassius:
Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο simul, για να εκφράσει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική
(aspexit), επειδή η πρόταση ενδιαφέρει μόνο χρονικά.
cumaliquandocastrisabiret:
Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον χρονικό, ιστορικό ή
διηγηματικό cum και εκφέρεται με υποτακτική abiret, για να υπογραμμίσει τη βαθύτερη σχέση της
δευτερεύουσας με την κύρια πρόταση και να δημιουργήσει μια σχέση αιτίου και
αιτιατού ανάμεσά τους. Το ρήμα είναι χρόνου παρατατικού, για να δηλώσει το
σύγχρονο στο παρελθόν σε σχέση με το ρήμα εξάρτησης edixit,
σύμφωνα με τους κανόνες της ακολουθίας των χρόνων.
utomnespugnaabstinerent : Είναι δευτερεύουσα ονοματική βουλητική πρόταση. Εισάγεται με τον βουλητικό
σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική.
Εκφέρεται με υποτακτική abstinerent, γιατί το
περιεχόμενο είναι απλώς επιθυμητό. Το ρήμα είναι χρόνου παρατατικού, για να
δηλώσει το σύγχρονο στο παρελθόν σε σχέση με το ρήμα εξάρτησης edixit, σύμφωνα με τους κανόνες της
ακολουθίας των χρόνων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου