Image and video hosting by TinyPic
Image and video hosting by TinyPic
Image and video hosting by TinyPic
Image and video hosting by TinyPic

Παρασκευή, Ιουνίου 09, 2017

ΠΡΕΒΕΖΑ: Ενδεικτικές απαντήσεις στα θέματα για το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών Προσανατολισμού για τα Ημερήσια και Εσπερινά ΓΕΛ., Πανελλαδικές Εξετάσεις 2017


Επιμέλεια: Άννα Βοντίτσου, καθηγήτρια φιλόλογος.


Α1. Μετάφραση γνωστού αποσπάσματος
Στις άλλες δηλαδή ικανότητες, όπως ακριβώς εσύ λες, αν κάποιος ισχυρίζεται ότι είναι ικανός αυλητής ή ικανός σε οποιαδήποτε άλλη τέχνη, στην οποία δεν είναι, ή τον εμπαίζουν ή οργίζονται μαζί του, και οι δικοί του πλησιάζοντάς τον τόν συμβουλεύουν, σαν να είναι τρελός· στη δικαιοσύνη όμως και στην άλλη πολιτική αρετή, ακόμη και αν γνωρίζουν για κάποιον ότι είναι άδικος, αν αυτός ο ίδιος λέει την αλήθεια σε βάρος του εαυτού του μπροστά σε πολλούς άλλους, αυτό που εκεί (δηλαδή στις ικανότητες) θεωρούσαν ότι είναι σωφροσύνη, το να λέει δηλαδή την αλήθεια, εδώ (δηλαδή στη δικαιοσύνη και τη φρόνηση) θεωρείται τρέλα, και ισχυρίζονται ότι πρέπει όλοι να λένε ότι είναι δίκαιοι, και αν είναι και αν δεν είναι, αλλιώς λένε ότι είναι τρελός αυτός που δεν προσποιείται· γιατί τάχα είναι αναγκαίο ο καθένας χωρίς εξαίρεση να έχει μερίδιο κατά αυτόν τον τρόπο σ’ αυτή, αλλιώς να μην είναι ανάμεσα στους ανθρώπους.
Β1.Ερώτηση κατανόησης
Στόχος του Πρωταγόρα είναι να αποδείξει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μερίδιο στην αρετή. Για να το πετύχει αυτό, χρησιμοποιεί δύο παραδείγματα και δύο αιτιολογήσεις. Το πρώτο παράδειγμα αναφέρει ότι στις άλλες τέχνες επαινείται όποιος λέει την αλήθεια. Διαφορετικά, οι άνθρωποι οργίζονται μαζί του και οι συγγενείς του τον θεωρούν τρελό. Αντίθετα, στη δικαιοσύνη και την πολιτική αρετή γενικότερα θεωρείται σωστό να λένε όλοι ότι είναι δίκαιοι, ακόμη κι αν δεν είναι. Συμπληρωματικά, αιτιολογεί τη θέση του λέγονται ότι πρώτον, όλοι πρέπει να λένε ότι κατέχουν την πολιτική αρετή και δεύτερον, ότι πρέπει όλοι οι άνθρωποι να έχουν μερίδιο στην πολιτική αρετή και να συμμετέχουν στη δικαιοσύνη, ή έστω να προσποιούνται ότι την κατέχουν, για να μπορούν να υπάρξουν κοινωνίες.
Β2. Ερώτηση κατανόησης
Για τον Πρωταγόρα, αν κάποιος ομολογήσει δημόσια ότι είναι άδικος, θεωρείται τρελός, γιατί θα υποστεί ποινές και θα αμαυρωθεί η δημόσια εικόνα του. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θέλει να του συμβεί κάτι τέτοιο. Ο Πρωταγόρας φαίνεται να διεισδύει στη νοοτροπία των ανθρώπων και να παρατηρεί ότι δεν τους ενδιαφέρεται το τι πρέπει ή είναι σωστό να κάνουν αλλά το τι τους συμφέρει να κάνουν. Επίσης, δεν τους ενδιαφέρει η πραγματική τους εικόνα, όσο η εικόνα που θα δείξουν στους άλλους για τον εαυτό τους.
Β3. Ερώτηση κατανόησης με βάση μεταφρασμένο απόσπασμα
Τόσο ο Σωκράτης όσο και ο Πρωταγόρας χρησιμοποιούν παραπλήσια παραδείγματα για να αποδείξει ο καθένας την άποψή του σχετικά με την καθολικότητα ή μη της πολιτικής αρετής. Συγκεκριμένα, ο Σωκράτης ισχυρίζεται ότι, όταν η εκκλησία του δήμου πρόκειται να αποφασίσει για κάποιο θέμα τεχνικής φύσεως (πχ. οικοδομικό, ναυπηγικό), καλούνται να εκφέρουν γνώμη μόνο όσοι κατέχουν τις αντίστοιχες γνώσεις (πχ. οικοδόμοι, ναυπηγοί) και, αν επιχειρήσει να μιλήσει και να συμβουλεύσει τους πολίτες κάποιος που δεν έχει τις απαιτούμενες γνώσεις, τον κοροϊδεύουν και φωνάζουν, μέχρι είτε να αποχωρήσει μόνος του ή να τον απομακρύνουν οι τοξότες. Παρατηρεί όμως ο Σωκράτης ότι η στάση των Αθηναίων είναι διαφορετική, όταν συζητείται κάτι που σχετίζεται με την διοίκηση της πόλης. Σ’ αυτήν την περίπτωση όλοι έχουν το δικαίωμα να εκθέσουν τις γνώσεις τους άσχετα από το αν έχουν τις κατάλληλες γνώσεις. Από αυτά συμπεραίνει ότι η πολιτική αρετή ανήκει σε όλους τους ανθρώπους χωρίς να απαιτείται κάποια εκπαίδευση, μόρφωση.
Ο Πρωταγόρας εκμεταλλεύεται τα παραδείγματα του Σωκράτη παραλλάσσοντάς τα. Πιο αναλυτικά, αποδέχεται το πρώτο παράδειγμα και συμφωνεί με τον Σωκράτη στο ότι όλοι οι άνθρωποι κι όχι μόνο οι Αθηναίοι, όταν πρόκειται να αποφασίσουν για κάποιο τεχνικό θέμα, δέχονται ως συμβούλους μόνο αυτούς που έχουν τις κατάλληλες γνώσεις. Στο δεύτερο παράδειγμα όμως διευκρινίζει ότι η διοίκηση της πόλης έχει ως προαπαιτούμενα τη δικαιοσύνη και τη σωφροσύνη, στοιχεία τα οποία θεωρούν ότι ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους, γιατί διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατό να υπάρχουν πόλεις. Γι’ αυτό και όλοι έχουν το δικαίωμα να εκφέρουν τη γνώμη τους για πολιτικά θέματα.
Β4. Ερώτηση εισαγωγής
Παρατήρηση: Οι ερωτήσεις απαιτούσαν ιδιαίτερη προσοχή στο πώς ήταν διατυπωμένες, για να αποφευχθούν απώλειες.
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Σωστό
δ. Σωστό
ε. Λάθος
Β5.α.Ερώτηση λεξιλογική: αντιστοίχιση ετυμολογικά συγγενών λέξεων
ἴωσιν: εισιτήριο
δεῖ = ένδεια
ἀνέχονται = έξη
εἰδῶσιν = συνείδηση
Β5.β. Ερώτηση λεξιλογική
ἀρετῆς = Ο Κώστας είναι άνθρωπος που διακρίνεται για την ηθική αρετή.
λόγος = Πρέπει να εξετάσουμε με υπομονή τους λόγους που η επιχείρηση μας δεν είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα τον περασμένο μήνα.
δημιουργικῆς = Η κόρη μου δεν διακρίνεται για τη δημιουργική φαντασία της.
Γ1. Μετάφραση άγνωστου κειμένου
Παρατήρηση: Το άγνωστο κείμενο ήταν μεγάλης δυσκολίας.
Γιατί όταν ο λόγος στερηθεί εντελώς και τη δόξα του ρήτορα (ή του ομιλητή) και τη φωνή και τις μεταβολές που γίνονται στις ρητορείες (ή στους ρητορικούς λόγους), κι ακόμη τις περιστάσεις και τον ζήλο σχετικά με την πράξη, και όταν δεν υπάρχει τίποτα που να τον ενισχύει και να βοηθά την πειθώ του, αλλά είναι έρημος και γυμνός από όλα γενικά όσα έχουν ειπωθεί, και όταν κάποιος τον διαβάσει χωρίς πειστικότητα και χωρίς να υποδηλώνει κάποιο συναίσθημα αλλά σαν να απαριθμεί, εύλογα κατά τη γνώμη μου φαίνεται (ή δίνει την εντύπωση) σε όσους τον ακούν ότι είναι ανόητος. Αυτά ακριβώς θα μπορούσαν να βλάψουν πάρα πολύ τον λόγο που τώρα εκφωνείται και να τον κάνουν να φαίνεται πιο ανόητος.
Γ2.α.Ερώτηση γραμματικής: σχηματισμός τύπου ρημάτων
ἀναγιγνώσκῃ:ἀνάγνωθι
ἀπαριθμῶν:ἀπαριθμοῖεν
τοῖςἀκούουσιν:ἀκούσεσθαι
μάλιστ’:μᾶλλον
φαίνεσθαι:φανῆτε
Γ2.β. Ερώτηση γραμματικής: μεταφορά κλιτών λέξεων στον άλλο αριθμό
«τῶνμὲν προειρημένων ἁπάντωνἔρημοςγένηται»: τοῦμὲν προειρημένου ἅπαντοςἔρημοιγένωνται
Γ3.α. Ερώτηση συντακτικού: αναγνώριση συντακτική λέξεων
τῶνμεταβολῶν: αντικείμενο του ρήματος άποστερηθῇ
τῶν προειρημένων: επιθετική μετοχή ως ετερόπτωτος προσδιορισμός στο επίθετο γυμνός, γενική αντικειμενική
γυμνός: κατηγορούμενο του εννοούμενου υποκειμένου (ὁ λόγος) του ρήματος γένηται
εἰκότως: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα δοκεῖ
τοῖςἀκούουσιν: επιθετική μετοχή, δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο ρήμα δοκεῖ
Γ3.β. Ερώτηση συντακτικού
Αναγνώριση της πρώτης πρότασης:
«Ἅπερκαὶτὸν […] ἐπιδεικνύμενονμάλιστ’ ἂνβλάψειεκαὶφαυλότερονφαίνεσθαιποιήσειεν»:
Η πρώτη κύρια πρόταση του αποσπάσματος είναι η «Ἅπερκαὶτὸν […] ἐπιδεικνύμενονμάλιστ’ ἂνβλάψειε».
Είναι κύρια πρόταση, παρόλο που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ἅπερ, επειδή βρίσκεται στην αρχή περιόδου, οπότε η αντωνυμία ισοδυναμεί με δεικτική και αναφέρεται σε όσα προηγούνται.
Είναι πρόταση κρίσεως, επειδή εκφέρεται με δυνητική ευκτική (ἂνβλάψειε) και καταφατική.
Αναγνώριση συντακτική των υπογραμμισμένων λέξεων
Ἂπερ: υποκείμενο των ρημάτων ἂνβλάψειε και (ἂν) ποιήσειε, αττική σύνταξη
τὸν […] ἐπιδεικνύμενον: επιθετική μετοχή, αντικείμενο στο ρήμα ἂνβλάψειε, και άμεσο αντικείμενο στο ρήμα (ἂν) ποιήσειε, και υποκείμενο στο απαρέμφατο φαίνεσθαι
φαυλότερον: κατηγορούμενο στο εννοούμενο υποκείμενο (τὸνἐπιδεικνύμενον) του απαρεμφάτου φαίνεσθαι

φαίνεσθαι: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο έμμεσο του ρήματος (ἂν) ποιήσειεν

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου