ΠΡΕΒΕΖΑ: Αξιολόγηση Γνωστικών Λειτουργιών σε παιδιά Προσχολικής και Σχολικής ηλικίας. Ο ρόλος της στην εκπαίδευση, της Ροδάνθης Σωτηροπούλου

Η αξιολόγηση αποτελεί το σημαντικότερο μηχανισμό για τον έλεγχο και την αποτίμηση της ατομικής επίδοσης του μαθητή αλλά και για τον έλεγχο της ανταπόκρισής του στους στόχους του αναλυτικού προγράμματος.

Επίσης, είναι το μοναδικό μέσον ώστε να ιεραρχηθούν και να ταξινομηθούν οι μαθητές τόσο μεταξύ τους, όσο και με βάση τα κριτήρια που τίθενται από την εφαρμοζόμενη κάθε φορά κεντρική εκπαιδευτική πολιτική. Είναι δομικό στοιχείο τόσο της διάγνωσης των μαθησιακών δυσκολιών, όσο και της αντιμετώπισής τους στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πρακτικής, δηλαδή της διδασκαλίας και παρέμβασης.

Αν και είναι αποδεκτό ότι η μία αξιολόγηση είναι καλύτερη από την παντελή έλλειψη αξιολόγησης, εντούτοις, το πραγματικό όφελος προκύπτει, όταν έχουμε σειρά ενεργειών αξιολόγησης, σε βάθος χρόνου.

Προσπαθώντας να ορίσουμε την αξιολόγηση, συναντούμε διάφορους ορισμούς, οι οποίοι δίνουν έμφαση κυρίως στον ρόλο της αξιολόγησης στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, δηλαδή της διδασκαλίας και της μάθησης.

Η αξιολόγηση λοιπόν είναι η συστηματική συλλογή, αξιολόγηση και χρήση των πληροφοριών σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονούνται με απώτερο στόχο τη βελτίωση της μάθησης των μαθητών και τη συνολική τους ανάπτυξη.

Παρακάτω, θα παρουσιάσω τρία δοκιμασμένα και αναγνωρισμένα ψυχομετρικά εργαλεία, τα οποία συσχετίζονται με την έγκαιρη πρώιμη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών προσχολικής ηλικίας (Α΄ ΤΕΣΤ), με τον έγκυρο και αξιόπιστο εντοπισμό των νοητικών ικανοτήτων και ελλείψεων (Ελληνικό WISCIII) και με τον εντοπισμό και την διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών σχολικής ηλικίας.( ΑΘΗΝΑ Τεστ).

Θα ξεκινήσω με το Α΄ΤΕΣΤ. ΤΟ Α΄ΤΕΣΤ είναι μία δοκιμασία σχολικής ετοιμότητας, που ελέγχει αν και κατά πόσο ένα παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στο σχολείο. Αφορά παιδιά του νηπιαγωγείου, πριν την εισαγωγή τους στην Α' Δημοτικού. Δημιουργήθηκε από την Λ. Θωμαίδου, Παιδίατρο και Αναπτυξιολόγο, και τον Σ. Μαντούδη, Εργοθεραπευτή.

Είναι το πρώτο σταθμισμένο τεστ σε δείγμα των 2.000 παιδιών. Το "Α-Τεστ" μπορεί να γίνεται προληπτικά σε όλα τα παιδιά του νηπιαγωγείου. Σκοπός του τεστ είναι να ελέγξει αν το παιδί είναι μαθησιακά έτοιμο να παρακολουθήσει την πρώτη (Α') δημοτικού και, αφετέρου, να ανιχνεύσει τυχόν μαθησιακές δυσκολίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, που θα χρειαστεί να ληφθούν υπόψη για την προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό πλαίσιο.

Θα συνεχίσω με το wiscIII. To ελληνικό WISCIII είναι η ελληνική έκδοση της γνωστής κλίμακας νοημοσύνης για παιδιά, Wechsler Intelligent Scale for Children. Το τεστ αυτό κατασκευάστηκε από τον David Wechsler το 1949. Έκτοτε έγιναν δύο νέες αναθεωρήσεις, μία το 1971 και μία το 1991. Είναι κατάλληλο για παιδιά ηλικίας 6 ετών-16,11 ετών. Αποτελείται από επιμέρους κλίμακες που η κάθε μία αξιολογεί μια διαφορετική πλευρά της νοημοσύνης που όλες μαζί εκφράζουν αυτό που λέμε Γενική Νοημοσύνη του παιδιού. Η νοημοσύνη δεν είναι μία μονόσημη ικανότητα, αλλά μια σύνθετη λειτουργία συναποτελούμενη από πολλές επιμέρους ικανότητες. Γι αυτό έχουν περιληφθεί 13 επιμέρους κλίμακες οι οποίες αξιολογούν διάφορες νοητικές λειτουργίες όπως τη μνήμη, την αφαιρετική σκέψη, κτλ. Από την αθροιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων των μετρήσεων εξάγεται ένας ψυχομετρικός δείκτης, το Πηλίκο Γενικής Νοημοσύνης το οποίο εκφράζει σφαιρικώς τη νοημοσύνη του παιδιού.

Έξι (6) από τις κλίμακες που χρησιμοποιούνται είναι οι Λεκτικές Κλίμακες. Η αθροιστική στατιστική επεξεργασία των

αποτελεσμάτων στις κλίμακες αυτές εξάγεται ένας ενιαίος βαθμός για τη Λεκτική Νοημοσύνη.

Οι υπόλοιπες επτά (7) είναι Πρακτικές Κλίμακες. Το υλικό που καλείται το παιδί να χειριστεί και να απαντήσει είναι οπτικό-κινητικό και από την αθροιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων στις κλίμακες αυτές εξάγεται ένας ενιαίος βαθμός για την Πρακτική Νοημοσύνη.

Τέλος, Θα αναφερθώ στο τεστ ΑΘΗΝΑ. Το Αθηνά τεστ είναιένα από τα πιο έγκυρα τεστ διάγνωσης μαθησιακών δυσκολιών, κατασκευασμένο στο Ψυχομετρικό Εργαστήριο του Τομέα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Χορηγείται από ειδικούς παιδαγωγούς και σχολικούς ψυχολόγους σε μαθητές του νηπιαγωγείου και των τεσσάρων κυρίως πρώτων τάξεων του δημοτικού, προκειμένου να εντοπιστούν τομείς στους οποίους υπολείπονται και που συνδέονται με δυσκολίες μάθησης. Θεωρείται μια δέσμη από επιμέρους διαγνωστικές δοκιμασίες, 14 κύριες και 1 συμπληρωματική, οι οποίες αξιολογούν ένα ευρύτατο φάσμα νοητικών, αντιληπτικών, ψυχογλωσσικών και κινητικών διεργασιών. Οι κλίμακες αυτές, όπως έχει δείξει η ψυχοπαιδαγωγική ερευνά και η κλινική πράξη, σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά , για να ανταποκριθούν στις μαθησιακές απαιτήσεις του σχολείου.

Οι δοκιμασίες του Αθηνά Τεστ είναι σε μορφή ψυχομετρικών κλιμάκων και αξιολογούν το επίπεδο και το ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού, τόσο στις δεκαπέντε επιμέρους κλίμακες του τεστ, όσο και σε πέντε τομείς ανάπτυξης, όπως είναι η νοητική ικανότητα,η άμεση μνήμη ακολουθιών, η ολοκλήρωση ελλιπών παραστάσεων, η γραφο-φωνολογική ενημερότητα και η νευρο-ψυχολογική ωριμότητα.

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΡΟΔΑΝΘΗ

Λογοθεραπεύτρια

Εξουσιοδοτημένος συνεργάτης Α’ ΤΕΣΤ