ΠΡΕΒΕΖΑ: Μεσοδοντικός ή Διαδοντικός σιγματισμός, Yπάρχει θεραπεία για το «ψεύδισμα»;

Της Ροδάνθης Σωτηροπούλου 

Και όμως υπάρχει!

                                             ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ

                              ΔΙΑΔΟΝΤΙΚΟΣ ΣΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ                                                   

Με τον όρο «σιγματισμός» αναφερόμαστε στην λανθασμένη προφορά των φθόγγων «σ» και «ζ», των συμφώνων «ξ» (σχηματίζεται από το κ+σ) και «ψ» (σχηματίζεται από το π+σ),  αλλά και  των δίψηφων «τς» και «τζ».  Οι σιγματισμοί χωρίζονται σε διάφορες  κατηγόριες και οφείλονται σε πολλές και διαφορετικές αιτίες.

 

 

                               

Χαρακτηριστικά του διαδοντικού σιγματισμού

                                                «Το θπίτι μου είναι μεγάλο».

Η κορυφή της γλώσσας γλιστρά ενδιάμεσα των οδοντοστοιχιών και αντί για «σ» το παιδί προφέρει «θ». Αυτό συμβαίνει για τους πιο κάτω λόγους:

-Όταν η άνω και κάτω οδοντοστοιχίες δεν εφάπτονται και οι κοπτήρες δεν κλείνουν καλά (οργανικός σιγματισμός) σχηματίζεται ένα άνοιγμα (openbite) από το οποίο η γλώσσα δεν βρίσκει αντίσταση και γλιστρά προς τα έξω.

-Δυναμικά στερεότυπα. Υπάρχει μια συνήθεια, λόγω  λανθασμένου προτύπου του περιβάλλοντος.

 -Προβλήματα  στα δόντια. Έλλειψη δοντιών,  κυρίως των κάτω κοπτήρων.

-Ανωμαλίες  σαγονιών (προγναθισμός).

Διόρθωση-Παρέμβαση του διαδοντικού σιγματισμού.

Το παιδί με την  υπόδειξη μας κρατάει τη γλώσσα χαλαρή και ήρεμη στο κάτω μέρος του στόματος με την κορυφή της να ακουμπάει ελαφρά  το εσωτερικό μέρος των κάτω κοπτήρων.

Οι οδοντοστοιχίες  πρέπει να είναι κλεισμένες ελαφρά και με ξεσκεπασμένα τα δόντια. Δηλαδή τα δόντια να φαίνονται. Είναι πάρα πολύ καλό να κάνουμε την άσκηση αυτή μπροστά σε καθρέφτη για να βλέπει το παιδί την τοποθέτηση της γλώσσας  και των δοντιών.

Το παιδί ξεκινάει να προσφέρει ένα σιγανό και συνεχές σσσσσςςςς και ανοιγοκλείνει το στόμα του ,προσπαθώντας να κρατήσει  τη γλώσσα στην ίδια θέση. 

Στις περιπτώσεις που το σσσσσσσςςς δεν προφέρεται καθαρά ,καθόμαστε μπροστά στον καθρέφτη και δείχνουμε  επανειλημμένα την σωστή θέση της γλώσσας και των δοντιών .Στην περίπτωση που το παιδί συνεχίζει να βγάζει τη γλώσσα του ανάμεσα από τα δόντια ,μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα σπίρτο  ή ένα γλωσσοπίεστρο  ή ακόμα και ένα κουταλάκι ή καλαμάκι .Είναι πάρα πολλές οι ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε ,θα σας τις δείξω σιγά-σιγά όλες!!

To πρώτο βήμα που κανούμε πάντα στις περιπτώσεις με διαδοντικό  σιγματισμό ,αφού έχει προηγηθεί η διαδικασία της ακουστικής διάκρισης, είναι το να θα ξεκινήσουμε με τις απλές ασκησούλες ,δηλαδή με την σωστή τοποθέτηση της γλώσσας των χειλιών και των  δοντιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν ξεκινήσουμε με οποιοδήποτε άσκηση που έχει σχέση με αρθρωτικές  δυσκολίες , θα πρέπει να κάνουμε μια πολύ μεγάλη προετοιμασία με στόματοπροσωπικές ασκήσεις για την καλυτέρευση του συντονισμού της γλώσσας και την ενδυνάμωση αυτής!

 

 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΣΤΟΜΑΤΟΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Εννοείται ότι όλα αυτά θα πρέπει να γίνονται  με την καθοδήγηση του λογοθεραπευτή σας!!

ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΠΡΟΦΕΡΩ ΣΩΣΤΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ Σ ΣΕ ΑΡΧΙΚΗ, ΜΕΣΗ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΗ ΘΕΣΗ!

 Χρωματιστό κουτί  ή φάκελος που εμπεριέχει:

 -κάρτες,

 -κατασκευές με γλωσσοπιέστρο,

 - καθρεφτάκι και οδηγίες για την σωστή τοποθέτηση του φθόγγου Σσς,

 - καθοδήγηση των πέντε δραστηριοτήτων!

 AΣΚΗΣΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ

Σε περιστατικά με φωνολογική διαταραχή ή κάποιου είδους φωνολογική δυσκολία σε φωνημικά ζεύγη, στην περίπτωση μας, θ-σ, τις περισσότερες φορές κρίνεται απαραίτητο να εντάξουμε στην παρέμβαση δραστηριότητες με σκοπό την ακουστική διάκριση των φωνημάτων αυτών. Με άλλα λόγια, δημιουργούμε συνθήκες στην συνεδρία, στις οποίες το παιδί ή ο ενήλικας καλείται να διακρίνει ακουστικά τους ήχους που “μπερδεύει” οριστικά. 

ΠΧ.  Θα σου πω μια λέξη και θα σου δείξω μια εικόνα  ,χωρίς να βλέπεις το στόμα μου!

«Θέλω να μου σηκώσεις ψηλά το ξυλάκι με το γράμμα που άκουσες πρώτο!»

-θαλιγκάρι

–σηκώνει το θ, ή την εικόνα με την γλώσσα έξω!

Επίσης ο μαθητής αναφέρει αν η λέξη είναι σωστό ή λάθος! Αν είναι λάθος την προφέρει σωστά με την βοήθεια του καθρέφτη!

 

 ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ -ΣΥΛΛΑΒΗΣ

Προφέρω μπροστά στον καθρέφτη την φωνούλα  που δείχνω!

                     Προσέχω να είναι σωστή η θέση της γλώσσας!!!!

                       Αφού το κατακτήσει μεμονωμένα το φώνημα, προχωράω στο δεύτερο βήμα παρέμβασης που είναι το επίπεδο της συλλαβής. Όταν κατακτηθούν  μία -μία και βγαίνουν αβίαστα, αυξάνω την ταχύτητα εκφοράς και προχωράω και σε διπλές ακόμα και τριπλές συλλαβές πχ, σασα, σεσεσε κτλπ.  

 

3) ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΦΟΡΑΣ ΛΕΞΕΩΝ- ΕΠΙΠΕΔΟ ΛΕΞΗΣ (ΑΦΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΚΤΗΘΕΙ ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ  ΕΠΙΠΕΔΑ)

Προφέρω τις λεξούλες που βλέπω στις κάρτες!

         Ξεκινάω με τις κάρτες που έχουν το σ σε αρχική θέση!

 

4)ΑΣΚΗΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ- ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Φτιάχνω προτάσεις με τις λέξεις (κάρτες) που σου δείχνω!

    Βοηθάμε το παιδί, εξαρτάται και από την ηλικία του, να φτιάξει προτασούλες με σκοπό την ένταξη του φωνήματος  σε πιο δύσκολο επίπεδο !

5) ΑΣΚΗΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ –ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ      ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ /ς/, ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ /ς/ ΣΤΗΝ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΟΜΙΛΙΑ

Στην τελευταία αυτή δραστηριότητα, με τις καρτούλες που έχουμε στα χεριά μας, δημιουργούμε διάλογο, ή φανταστικές ιστορίες π.χ.

-Τι βλέπεις εδώ;

-Bλέπω ένα σαλιγκάρι!

-Που ζει το σαλιγκάρι ; Περιέγραψε μου πως ένιωσες την πρώτη φορά που είδες ένα σαλιγκάρι! (επίπεδο αφήγησης).

-Θέλεις να συζητήσουμε για τα ζώα που έχουν καβούκι ; (επίπεδο συνομιλίας)

Με αυτά τα λίγα προϊόντα μπορούν να πραγματοποιηθούν πάρα πολλές ασκησούλες για την εκμάθηση και αυτοματοποίηση του συγκεκριμένου φωνήματος τις οποίες θα σας τις αναφέρω στο επόμενο «υλικό»  , για την φωνολογική αποκατάσταση!

Καλή σας διασκέδαση!