Ενιαίο μέτωπο 41 φορέων κατά της επέκτασης ιχθυοκαλλιεργειών στον Αμβρακικό Κόλπο

Ενιαίο μέτωπο 41 φορέων, μεταξύ των οποίων Δήμοι, Τοπικοί Σύλλογοι και Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, κατέθεσαν τα σχόλιά τους στη δημόσια διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.), για τον χαρακτηρισμό και την οριοθέτηση της Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) στην περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου.

Πιο συγκεκριμένα, η προτεινόμενη μελέτη της ΠΟΑΥ προβλέπει την αναδιάταξη και επέκταση των εντατικών μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας, παραβλέποντας την οικολογική σημασία του Αμβρακικού κόλπου και την ήδη αυξημένη περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής.

Οι κοινές θέσεις των 41 φορέων εστιάζουν, μεταξύ άλλων:

1.Στην οικολογική αξία του Αμβρακικού Κόλπου

Ο Αμβρακικός Κόλπος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Μεσογείου και αναγνωρίζεται διεθνώς ως Εθνικό Πάρκο (ΚΥΑ 11989, ΦΕΚ 123/Δ/21.03.2008), έχει χαρακτηριστεί ως Υγρότοπος Διεθνούς σημασίας της Σύμβασης Ραμσάρ (2/2/1971) και έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000 τόσο ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ)-Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ), όσο και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ).

2. Ίδρυση ΠΟΑΥ εντός Εθνικού Πάρκου και οι συνεπαγόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Ο σχεδιασμός ΠΟΑΥ εντός του Πάρκου υπονομεύει την προστασία του Αμβρακικού Κόλπου και τους στόχους διαχείρισής του, που αφορούν στην προστασία της βιοποικιλότητας και της ανθεκτικότητας της τοπικής κοινωνίας. Η προτεινόμενη αναδιάταξη και επέκταση των εντατικών μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας σε ποσοστό άνω του 100% (105% αύξηση της παραγωγής) θα οδηγήσει σε περαιτέρω περιβαλλοντική επιβάρυνση της ήδη ευαίσθητης και επιβαρυμένης περιοχής. Υπό τις συνθήκες αυτές θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο η ποιότητα του νερού και των ιζημάτων, με αρνητικές συνέπειες στη βιοποικιλότητα και τις υφιστάμενες παραγωγικές δραστηριότητες, όπως η παράκτια αλιεία και τα διβάρια που αποτελούν μέρος της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.

3. Συμβατότητα με την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ 11β)

Η ΕΠΜ αναγνωρίζει ότι ολόκληρος ο Αμβρακικός Κόλπος θεωρείται σημαντικός για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας προστατευόμενων κι απειλούμενων ειδών, όπως το ρινοδέλφινο Tursiops truncatus, η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, το εξαιρετικά απειλούμενο είδος Pinna nobilis και απειλούμενα κοράλλια, όπως η Cladocora caespitosa. Κατά συνέπεια, η προτεινόμενη εντατικοποίηση και επέκταση των ιχθυοκαλλιεργειών εντός του κόλπου καθίσταται ιδιαίτερα ανησυχητική, ενόψει και των απαιτήσεων του Κανονισμού 2024/1991/ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης.

4.Ελλιπής τεκμηρίωση

Η προτεινόμενη ΠΟΑΥ βασίζεται σε παλιές μελέτες και δεδομένα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν αποτυπώνουν τη σημερινή κατάσταση του οικοσυστήματος και παραλείπει μελέτες που αποκαλύπτουν τη συνεχή υποβάθμιση του κόλπου (Ferentinos et al. (2010); Kountoura & Zacharias (2010; 2011; 2013; 2014); Naeher et al. (2012) και Kehayias & Aposporis (2014) που αποδίδουν τα φαινόμενα ανοξίας μεταξύ άλλων και στην εντατική ιχθυοκαλλιέργεια τα τελευταία 20 έως 30 χρόνια (Ferentinos et al., 2010; Kountoura & Zacharias, 2011).

Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι συνυπογράφοντες φορείς εκφράζουν την αντίθεσή τους στην αναδιάταξη και επέκταση των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας στον Αμβρακικό Κόλπο.

Εναλλακτική πρόταση των φορέων αποτελεί η σταδιακή απομάκρυνση των ιχθυοκαλλιεργειών και η εκπόνηση Σχεδίου Αποκατάστασης, (που θα περιλαμβάνει δράσεις όπως η αποκατάσταση του θαλάσσιου πυθμένα στις θέσεις εγκαταλελειμμένων μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας), το οποίο μπορεί να ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης της Φύσης, που η χώρα οφείλει να υποβάλει έως την 1η Σεπτεμβρίου 2026.