ΠΡΕΒΕΖΑ: Ο Διονύσης Καλλίνικος για το Πράσινο και τους Αστικούς υπαίθριους χώρους στη πόλη της Πρέβεζας

Η ποιότητα ζωής μιας πόλης είναι αυτό που την κάνει ανταγωνιστική, φιλική προς τους κατοίκους της και την καθιστά πόλο έλξης για επενδύσεις και επισκέπτες.

Κοινή μας πεποίθηση είναι ότι απαιτείται ένα νέο μοντέλο αστικής ανάπτυξης βασισμένο στην αξιοποίηση της υπάρχουσας γης και των υπαρχόντων υποδομών, στη βελτίωση του μεταβολισμού της πόλης και στην ανακύκλωση.

Η επιθυμία για υποστήριξη του μοντέλου της βιώσιμης ανάπτυξης  και της βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, θα συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην επιτυχία των προσπαθειών για την δημιουργία οικολογικής συνείδησης τόσο σε διοίκηση όσο και σε πολίτες. Θα βοηθήσει, επίσης, στην καλύτερη δικτύωση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στοιχείο πολύ σημαντικό για την συμμετοχή των Δήμων στις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την παρακολούθηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων καθώς και στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών και ιδεών.

Η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης πιστή στον πραγματισμό της για μια βιώσιμη πόλη, ενσωματώνει τους στόχους της περιβαλλοντικής προστασίας, της κοινωνικής ισότητας και .

Στόχος είναι η αστική αναγέννηση (Re-born), ενσωματώνοντας την αστική βιωσιμότητα. Η ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος, η ελκυστικότητα της εικόνας του, καθώς και οι πράσινες στρατηγικές αστικής διαχείρισης, αναδεικνύονται σε στοιχείο οικονομικής βιωσιμότητας, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και δεν αντιβαίνουν σ’ αυτήν.

Ο σχεδιασμός και η διαχείριση των υπαίθριων αστικών χώρων είναι ένα μόνο από τα ζητήματα της πόλης που αναθεωρούνται στο πλαίσιο της βιώσιμης πόλης.

Οι υπαίθριοι αστικοί χώροι, η διαχείριση του νερού , της ενέργειας και των υλικών είναι στοιχεία που είναι ρυθμιστές του επιβαρυμένου αστικού κλίματος, ενώ από την φύση τούς αποτελούν προνομιακά πεδία για την ανάδειξη των φυσικών στοιχείων και την αποκατάσταση της λειτουργίας των φυσικών διαδικασιών στην πόλη.

Η παρουσία της φύσης στον δημόσιο χώρο της βιώσιμης πόλης διεκδικείται με τρόπο δυναμικό και όχι μόνο από την παρουσία της βλάστησης και την στατική εικόνα της φύσης.

Η εξασφάλιση της περιβαλλοντικής λειτουργίας των υπαίθριων αστικών χώρων επιβάλλεται να αποτελεί ένα από τα ποιοτικά ζητήματα σχεδιασμού καθώς και της χωροθέτησης του  μέσα στον αστικό ιστό, διατηρώντας τα υπάρχοντα και δημιουργώντας καινούργια οικοσυστήματα.

Η συμβολή στην αποκατάσταση φυσικών διαδικασιών μέσα στην πόλη , και η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων μέσα από ορθές σχεδιαστικές επιλογές και αρχές διαχείρισης, επιβάλλεται να είναι οδηγός κάθε απόφασης η οποία μπορεί να επηρεάζει είτε θετικά είτε αρνητικά, προκαλώντας πολλές φορές και προβλήματα  κοινωνικής συνοχής στους κατοίκους της πόλης.

Τα  σημαντικά οφέλη είναι πολλά:

v  Η βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής μέσα στην πόλη

v  Η ρύθμιση και η ισορροπία  του υδρολογικού κύκλου του νερού

v  Η επίδραση στην θερμοκρασία του περιβάλλοντος, το φιλτράρισμα του αέρα από τους αιωρούμενους ρυπαντές και την σκόνη

v  Η μείωση του θορύβου, η ανάσχεση και η αλλαγή της  κατεύθυνσης των άνεμων στην περιοχή

Άλλα το κυριότερο όλων :

v  Η βελτίωση της ψυχολογίας και της υγείας των κατοίκων της πόλης

Τα χαρακτηριστικά του τοπικού κλίματος αναδεικνύονται  ως αφετηρίες σχεδιασμού με στόχο την επίτευξη της θερμικής, οπτικής και ακουστικής άνεσης στον χώρο.

 Τα τοπικά είδη φύτευσης και η αυτοφυής βλάστηση , που αναπτύσσονται ευκολότερα από τα ξενικά και χωρίς εισροές χημικών και νερού, προκρίνονται ως αισθητικά καταλληλότερα  και περιβαλλοντικά πιο φιλικά. Η επαφή με την φύση επανέρχεται με νέους όρους ειδικά σε μια πόλη με τις φυσικές ομορφιές της Πρέβεζας.

Την ίδια στιγμή , σε πόλεις του κόσμου , αλλά και της σύγχρονης Ελλάδας της οικονομικής κρίσης, ο δημόσιος χώρος μετασχηματίζετε με τρόπους που υπονομεύουν τον δημόσιο χαρακτήρα του και την λειτουργία του ως χώρο συμμετοχής και συνάντησης καθώς και ως φυσικό υποδοχέα των κατοίκων της πόλης.

Στην πόλη οι κατ’ εξοχήν χρήστες των δημόσιων χώρων αναδεικνύονται οι καταναλωτές και όχι οι πολίτες. Οι « ανεπιθύμητοι» διεκδικητές του δημόσιου χώρου, όπως χρήστες ναρκωτικών, άστεγοι ή και παράνομοι μετανάστες υπονομεύουν την ελκυστικότητα των πάρκων και των πλατειών, ενώ θα έπρεπε να είναι τόπος αναψυχής, αναζωογόνησης και ψυχαγωγίας των μικρών παιδιών της πόλης - ενισχύοντας τους στην τόσο ευαίσθητη ηλικία τους, των κουρασμένων ατόμων της τρίτης ηλικίας που τόσο ανάγκη έχουν την παρουσία σ’ ένα χώρο πρασίνου , άλλα και των υπόλοιπων κατοίκων της πόλης  που θα αποτελέσει γι’ αυτούς  έναν τόπο διεξόδου από την καθημερινότητα τους .

Ο δημόσιος χώρος αποτελεί προνομιακό πεδίο επαναδιαπραγμάτευσης του φυσικού στοιχείου στην πόλη, ενώ ταυτόχρονα η επαναδιαπραγμάτευση της φύσης στη πόλη ανοίγει την προοπτική μίας καινούριας σχέσης με τον δημόσιο χώρο.  Με άλλα λόγια, μία ενεργός σχέση των πολιτών με το δημόσιο χώρο ως χώρο συμμετοχής, αλληλεγγύης και ανεκτικότητας μπορεί να διερευνηθεί και μέσα από διαδικασίες που επεξεργάζονται νέες σχέσεις ανάμεσα στην πόλη και τη φύση και αντίστροφα.

Η αναζήτηση της φύσης στην πόλη, στο πλαίσιο της βιώσιμης πόλης και ο λόγος για επαναδιαπραγμάτευση του δημοσίου χώρου στις συνθήκες της κρίσης παραμένουν δυο ξεχωριστά πεδία που σπανίως συναντώνται στην θεωρία.

Παρουσιάζουν όμως ένα πεδίο αλληλοτομίας με πολλές συνέργειες και αλληλεπιδράσεις.

Στοιχεία του κοινού πεδίου τα αναγνωρίζουμε σε συλλογικές πρακτικές που πληθαίνουν στην πόλη της οικονομικής κρίσης, όπως η αστική καλλιέργεια σε δημόσια γη από συλλογικότητες, οι κινήσεις πολιτών για διεκδίκηση, κατασκευή και διαχείριση των δημόσιων χώρων, καθώς και σε παραδείγματα πραγματικής συμμετοχής των κοινοτήτων της πόλης στη διαδικασία σχεδιασμού, κατασκευής και διαχείρισης δημόσιων χώρων πρασίνου, με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν συνιστούν απλώς αντιστάσεις αλλά πράξεις διαφορετικής χρήσης του αστικού πρασίνου και του δημόσιου χώρου.

Πρόταση για ένταξη του Δήμου της Πρέβεζας στο Δικτύου Πράσινων Ελληνικών Πόλεων , το οποίο γεννήθηκε από την πολύ  θετική εμπειρία της υποψηφιότητας της Θεσσαλονίκης για “Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2014” με  την υπογραφή του “Συμφώνου των Δημάρχων” .

Με την ένταξη στο δίκτυο αυτή  αλλά και την ενημέρωση δράσεων  άλλων δήμων, γίνεται αντιληπτό ότι θα δημιουργηθούν τα κατάλληλα εργαλεία ώστε να αντιμετωπιστεί  τόσο το  έλλειμμα  επικοινωνίας , και η έλλειψη  συντονισμού που διαπιστώνεται μεταξύ των πόλεων που έχουν πραγματοποιήσει και πραγματοποιούν δράσεις που συμβάλουν στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. 

Έχοντας συνείδηση ότι το πράσινο, που αναλογεί σε κάθε κάτοικο, αποτελεί ακατάρριπτο δείκτη των συνθηκών διαβίωσής του μέσα στην πόλη, δίνουμε καθημερινή μάχη για την προστασία και την αύξησή του.

Διονύσης Καλλίνικος

Πολίτικος Μηχ/κος ΕΜΠ, ΜSC