ΠΡΕΒΕΖΑ: H τυραννία της οικειότητας και το διακύβευμα των εκλογών!

Δύσκολες και κουραστικές οι διαδικασίες να εκλεγείς δήμαρχος. Αν τα καταφέρεις, το απολαμβάνεις, αφού γίνεσαι αναγνωρίσιμος, αποκτάς εξουσία, λύνεις προβλήματα(!), εξυπηρετείς ανάγκες(!), ρουσφετολογείς κλπ. Αν έχεις ιδιαίτερες ικανότητες να βλέπεις μακρύτερα, βάζεις και στόχους, σχεδιάζεις το μέλλον, δημιουργείς, αλλάζεις τα δεδομένα και δίνεις προοπτική  για τους επόμενους.

Συνήθως οι περισσότεροι υποψήφιοι  διεκδικούν την Δημαρχία για τα πρώτα και όχι για τα δεύτερα. Έτσι, στις σημερινές συνθήκες, παρά την τεράστια κρίση που βιώνουμε, την δομική κρίση των δήμων αλλά και την οικονομική ανέχεια τους, υπάρχει αρκετός συνωστισμός υποψηφίων ικανών και ανικάνων. 

Σ αυτές τις περιπτώσεις τα δύσκολα είναι για τους ικανούς, που πρέπει να λύνουν γόρδιους δεσμούς και τα εύκολα για τους ανικάνους που ασχολούνται με δευτερογενείς υποχρεώσεις όπως τελετές, ρουσφέτια, τηλεφωνήματα για μετάθεση στρατιώτη κλπ. Παρόλα αυτά, υπάρχει κόπος και για τους μεν και για τους δε. Ο ένας κόπος λειτουργεί για τους οικείους, ο άλλος κόπος για τους πολλούς και την πόλη. 

Προσωπικά θεωρώ τιμή και τύχη για κάθε αιρετό Δήμαρχο που οι συνθήκες, του έδωσαν την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τα οράματά του, τις δυνατότητές του και να σπρώξει το “κάρο” της Δημαρχίας ένα βήμα μπροστά. Θυμώνω όμως, όταν o ένας τυχερός από όλους τους συμπολίτες που αξιώθηκε να διοικήσει, αντί να πράξει τα αυτονόητα, να βάλει τους σχεδιασμούς, τα προγράμματα του μπροστά και την κοινωνία σε κίνηση και λογικές ανάπτυξης, γίνεται μέρος του προβλήματος.

Ξεχνά τις υποσχέσεις και τα οράματά του (ίσως κλεμμένα όνειρα) και γίνεται ένας διαχειριστής των προσωπικών του εγώ, ένας «παίκτης», τάζοντας ευτελείς υποσχέσεις και φτηνά ρουσφέτια, σε ένα κόσμο που και αυτός εύκολα ξεχνά το όνειρο και εύκολα προσαρμόζεται στο «τίποτε». Το ερώτημα είναι αν η προσωπική εξυπηρέτηση σαν τρόπος διοίκησης περιποιεί τιμήν ή κοροϊδία για τον ευνοούμενο και αν είναι αυτή η δουλειά των δημοσίων προσώπων, των αιρετών Δημάρχων κλπ!

Οι ευκαιρίες για κάποιον που θέλει να προσφέρει στον τόπο δεν είναι παντοτινές. Μέσα από συγκυρίες ένας στους χίλιους ίσως, του δίνεται η ευκαιρία να προσφέρει, να παρουσιάσει έργο και να τιμηθεί. Εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Κάθε αποτυχημένη εκδοχή διοίκησης ή προσφοράς, ξαναζητά δικαίωμα να συνεχίσει ή να ξαναπροσπαθήσει μέχρι να επιτύχει. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Η κοινωνία δεν προχωρά με εικασίες και υποσχέσεις. Η κοινωνία θέλει πρώτα ικανούς και μετά φιλόδοξους. Δυστυχώς μέχρι σήμερα στην ιστορία της πόλης μας, στη διοίκηση σπάνια είχαμε «στρατηγούς». Η τυραννία της οικειότητας επέλεγε συνήθως οικείους και όχι άξιους. Στις εξαιρέσεις του κανόνα, είχαμε πάντα έργο και δημιουργία!

Ο δημόσιος άνθρωπος, δυστυχώς, από τον βομβαρδισμό άπειρων και αμφιλεγόμενων πληροφοριών ιδίως των ΜΜΕ, βρίσκεται σε διαρκή κρίση ταυτότητας και πολλές φορές αδυνατεί να μετατρέψει την γνώση της πληροφορίας σε πολιτική πράξη.

Έχοντας αδυναμία ουσιαστικής ξεκάθαρης επιλογής, επανέρχεται στα προ πόλης χαρακτηριστικά, δηλαδή της οικειότητας στον δημόσιο βίο ή της  «εγγύτητας προσώπων ως δημόσιο αγαθό» όπως λέει ο R. Senet στην «τυραννία της οικειότητας»! Αυτό σημαίνει, ότι αφού δεν μπορώ να παράξω πολιτική πράξη, να επιλέξω τους καλύτερους συνδυασμούς και να εφαρμόσω κανόνες, αξιοποιώ το θεσμό προς ίδιο όφελος, κάνοντας χρήση της προσωπικής σχέσης-οικειότητας, εξυπηρετώντας κυρίως το «εγώ» από το «εμείς».

Αυτό το λειτουργικό σχήμα καταργεί τα χαρακτηριστικά πόλης-πολίτη και επαναφέρει  τα ξεπερασμένα χαρακτηριστικά του οικισμού με τα πρωτογενή και τα ιδιοτελή οφέλη.

Η σύγχρονη διοίκηση απαιτεί «απρόσωπες»  μάσκες απέναντι στο «εγώ» του δημόσιου ανθρώπου και του προσφέρει τις «απρόσωπες» αλλά κοινές για όλους λειτουργίες και υπηρεσίες της. Στο δημόσιο χώρο  ξένος και οικείος απαιτείται να έχουν τα ίδια δικαιώματα, τις ίδιες υποχρεώσεις και τις ίδιες παροχές!

Ο διχασμός του σύγχρονου ανθρώπου να επιλέξει ανάμεσα στην οικειότητα με τους θεσμούς (πολιτικούς, δημάρχους, διοίκηση κλπ) και στις απρόσωπες κοινωνικές σχέσεις και υποχρεώσεις μιας σύγχρονης κοινωνίας, τον αναγκάζει να στριφογυρίζει γύρω από τον εαυτό του(εγώ), χωρίς ουσιαστικά να βελτιώνει και να χτίζει κάτι καινούργιο και πιο δίκαιο για αυτόν και τους άλλους (εμείς).

Και μια που έχουμε εκλογές για την διοίκηση της πόλης, όσο τα χαρακτηριστικά επιλογής των διοικούντων μας, θα σέρνονται από λογικές ατομικότητας, οικειότητας, υποχρέωσης, συγγένειας και όχι δεξιότητας, ικανότητας, και αξιοσύνης, τόσο ο δημόσιος βίος θα βρίσκεται σε κρίση και θα εκφυλίζεται.

Η κοινωνία μπορεί αν το θέλει να ελέγξει, να απαιτήσει και να εφαρμόσει αρχές και λογικές σύγχρονης πόλης, να εγκαταλείψει και να πολεμήσει τις λογικές του ατομισμού και της οικειότητας στο δημόσιο βίο. Τότε μόνο θα απελευθερωθεί από τη βάσανο της ατομικότητας και της αποσύνθεσης μιας κοινωνίας, αφού όλοι θα κοινωνούν ισότιμα το δίκαιο και τον κανόνα και δεν θα υπάρχουν πιο «ίσοι» απέναντι στους νόμους. Τότε μπορεί να  έρθει και η ανάπτυξη. Tώρα, επιλέγουμε!

Πρέβεζα, 15 Μαΐου 2014                                         Σπύρος Κανιώρης