ΠΡΕΒΕΖΑ: Καθυστέρηση λόγου και ομιλίας σε παιδιά έως τριών χρόνων, το νέο άρθρο της Ροδάνθης Σωτηροπούλου

 1. Σε ποια ηλικία συνήθως μιλάνε τα παιδιά;

Σε γενικές γραμμές, στα παιδιά με φυσιολογική εξέλιξη

- μεταξύ του 6ου και 10ου μήνα ηλικίας εμφανίζεται το βάβισμα,

- μεταξύ του 8ου και 10ου μήνα αναπτύσσεται η κατανόηση των λέξεων,

- στην ηλικία των 12-13 μηνών αρχίζει η εκφορά των λέξεων (έναρξη ομιλίας)

- μεταξύ 12ου και 24ου μήνα αναπτύσσεται ο συνδυασμός λέξεων (φράσεις)

- από την ηλικία των 2 ετών παρουσιάζει αλματώδη εξέλιξη στη γραμματική δομή (μορφολογία και σύνταξη)

- στην ηλικία των 3 ετών έχει κατακτήσει τις βασικές μορφο- συντακτικές δομές της μητρικής του γλώσσας

- στην ηλικία των 4 ετών έχει μάθει και εφαρμόζει τους βασικούς γραμματικούς κανόνες

Πόσες λέξεις πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί;

Με βάση δεδομένα από την παγκόσμια βιβλιογραφία ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-21/2 χρόνων παρουσιάζει καθυστέρηση στην ομιλία. Η αργοπορημένη έναρξη έκφρασης λόγου ανιχνεύεται με βάση το περιορισμένο εύρος του εκφραστικού λεξιλογίου (50 λέξεις), την έλλειψη ελάχιστης φραστικής δομής (συνδυασμός δύο τουλάχιστον λέξεων ανά φράση) σε ηλικία περίπου 24 μηνών, παρά τη φυσιολογική γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη. Ερευνητικά δεδομένα εισηγούνται ότι, ενώ αρκετά παιδιά με καθυστέρηση στην ομιλία ξεπερνούν το πρόβλημά τους σε ηλικία 3 χρόνων, πολλά άλλα συνεχίζουν να παρουσιάζουν γλωσσικές διαταραχές που αργότερα εμφανίζονται με μορφή μαθησιακής δυσκολίας . Άρα, η αργοπορημένη έναρξη της έκφρασης λόγου σε νήπια θεωρείται παράγοντας «επικινδυνότητας» διότι μπορεί να αποφέρει μακρόχρονα γλωσσικά ελλείμματα, μαθησιακές δυσκολίες και ακαδημαϊκή αποτυχία.

Σε γενικές γραμμές, εάν ένα παιδί ηλικίας 28 μηνών παρουσιάζει αργοπορία στον λόγο, η ανάκαμψης της γλωσσικής του αυτής αργοπορίας στην ηλικία των 36 μηνών δεν είναι αναμενόμενη, κυρίως εάν το παιδί αυτό παρουσιάζει προβλήματα αντίληψης του λόγου, παράγει ελάχιστα φωνήματα και λέξεις της γλώσσας και παρουσιάζει θετικό οικογενειακό ιστορικό.

Με βάση επιστημονικά δεδομένα, ο μέσος όρος λέξεων που πρέπει να παράγει ένα δίχρονο παιδί κυμαίνεται γύρω στις 200-250 λέξεις.

Πότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου και ομιλίας.

Μιλάμε για καθυστέρηση λόγου όταν το παιδί σας πλησιάζει την ηλικία των 3 ετών και:

·   Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)

· Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις όπως μαμά, μπαμπά, παππού, γιαγιά, νερό (λεξιλόγιο < 10)

·   Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες που του λέμε

·   Ο λόγος του είναι ακατανόητος από το κοινωνικό περιβάλλον

·   Δεν ακολουθεί εντολές ή οδηγίες (π.χ. Φέρε τα παπούτσια σου)

· Δεν κάνει συνδυασμούς λέξεων (π.χ. φράσεις: μαμά βόλτα, μικρές προτάσεις:μαμά τρώει μήλο)

·  Δεν αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα (μπλε, κόκκινο, κίτρινο)

· Δεν απαντά σε ερωτήσεις τύπου «ΝΑΙ/ ΟΧΙ»

· Βέβαια μπορεί να γνωρίζει και να δείχνει μέρη του σώματός του, τα ρούχα του, κάποια φρούτα και παιχνίδια, αλλά δεν τα κατονομάζει

Συνέπειες

Αν συμβαίνουν τα παραπάνω τότε θα πρέπει να απευθυνθείτε σε Λογοθεραπευτή, για να αξιολογήσει όλες τις δεξιότητες του παιδιού σας, να σας παραπέμψει κατάλληλα και σε άλλους ειδικούς για πιο αναλυτική διάγνωση (αν χρειάζεται) και να αποκλείσει τις πιθανότητες το παιδί σας να έχει κάποια σοβαρότερη διαταραχή. Για την κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου, την αποτελεσματική επικοινωνία και τη μετέπειτα σχολική πρόοδό του, οι διαταραχές λόγου δεν πρέπει να παραβλέπονται! Όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση, τόσο πιο γρήγορη θα είναι η αποκατάσταση!