ΠΡΕΒΕΖΑ: O ρόλος της οικογενείας και του σχολείου στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός παιδιού, της Ροδάνθης Σωτηροπούλου

Η ψυχική υγεία κάθε παιδιού σε μια δεδομένη στιγμή είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

Μεταξύ αυτών η οικογένεια και το σχολείο, κατά γενική ομοφωνία, ασκούν την πιο σπουδαία επίδραση στη ζωή του παιδιού. Η σχολική εκπαίδευση εκφράζει τις αξίες, τις στάσεις και τους σκοπούς της κοινωνίας, και, επομένως, η οργάνωση και η δομή του σχολείου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την προ­αγωγή της ψυχικής υγείας. 

Αυτός ο στόχος μπορεί να πραγματοποιηθεί, γιατί υπάρχει η δυνατότητα το σημερινό σχολείο να παίξει σημαντικό ρόλο στην ομαλή ανάπτυξη του παιδιού. 

Μην ξεχνάμε και τον σημαντικό ρόλο των εκπαιδευτικών οι οποίοι θα πρέπει να έχουν σαφή αντίληψη του ρόλου τους και παράλληλα να μπορούν  να βοηθηθούν και να ενημερώνονται για να αντεπε­ξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές μεταβολές στην οικογένεια και στην κοινωνία, καθώς και στην εξέλιξη των παιδιών. Οι αλλαγές αυτές είναι: η πρώιμη έναρξη της εφη­βείας, η μεγάλη διάδοση των μέσων ενημέρωσης, οι αλλαγές στους γονεϊκούς ρόλους, η μετάβαση από την παιδική στην ενήλικη ζωή, οι μεταβολές στο φυσικό περιβάλλον. Οι με­ταβολές αυτές κάνουν πιο σημαντική την εκτίμηση των πι­θανών  επιδράσεων του σχολείου και της εκπαίδευσης στην εξέλιξη του παιδιού. 

Η ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού μπορεί να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από τα κοινωνικά χαρα­κτηριστικά του σχολείου, που φοιτά το παιδί. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να επισημάνουμε και να χρησιμοποιήσουμε το δυναμικό του σχολείου, καθώς και να εντοπίσουμε τα αρ­νητικά του σημεία, ώστε έγκαιρα να μπορέσουμε να ενεργή­σουμε προληπτικά.

Θα αναφερθώ στη σημαντική επίδραση που ασκεί το σχολείο στον τομέα της κοινωνικοποίησης του παι­διού με το να απαιτεί από όλα τα παιδιά να προσαρμοστούν στα δικά του μέτρα. 

Το σχολείο που λειτουργεί σωστά μπορεί να βοηθήσει όλα τα παιδιά να αναπτύξουν περισσότερο τις κοινωνικές τους ικανότητες  και να αυξήσουν την σωστή κοινωνική αλληλεπίδραση με ενσυναίσθηση και ομαδικότητα. 

Παράλληλα, όμως, μπορεί να βοηθήσει και τα παιδιά που δεν έχουν ομαλή κοινωνικοποί­ηση, παρέχοντας σ’ αυτά ένα περιβάλλον φροντίδας και υ­ποστήριξης ή ακόμα και μια θεραπευτική ατμόσφαιρα.

Τώρα θα αναφερθώ ειδικότερα στο ρόλο της οικογενείας σχέση με το παιδί, τον οποίο έχει αναλάβει και θα πρέπει να φέρει εις πέρας με επιτυχία .

Σαφώς είναι πολύ σημαντική η  φροντίδα για την ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών για τη σωματική ακεραιότητα και υγεία του . 

Όμως εξίσου σημαντική είναι η φροντίδα εκ μέρους της οικογένειας για την σωστή κοινωνικοποίηση του παιδιού. Μέσα σε αυτό περιλαμβάνεται και η εκμάθηση των κοινωνικών κανόνων και μορφών συμπεριφοράς που θα το βοηθήσουν να γίνει ένα χρήσιμο άτομο για την εαυτό του και την κοινωνία .

Η φροντίδα για την οικοδόμηση μίας υγιής προσωπικότητας είναι ένας ακόμα τομέας όπου η οικογένεια πρέπει να προσφέρει τα μέγιστα. Η συναισθηματική ισορροπία και η διατήρηση της αλλά και η ψυχική ηρεμία συνθέτουν την εικόνα ενός ψυχικά υγιές παιδιού.

Η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του παιδιού και η αξιοποίηση των νοητικών του ικανοτήτων είναι ακόμη μία υποχρέωση της οικογένειας, η οποία θα πρέπει να προσφέρει το κατάλληλο περιβάλλον. 

Τόσο η ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών όσο και η κοινωνικοποίηση του παιδιού έχουν αναγνωριστεί ως βασική ευθύνη της οικογένειας σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες όλων των εποχών.

Ο ρόλος της οικογένειας και της συμβολή της και στους δύο τομείς (της ανάπτυξης των γνωστικών ικανοτήτων και της ανάπτυξης και διατήρησης της ψυχικής υγείας) είναι αποδειγμένο ότι οδηγούν το νέο άτομο σε προσωπική ευημερία και ευτυχία.

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΡΟΔΑΝΘΗ

Λογοθεραπεύτρια