Γράφει ο Βασίλης Ιωάννου
Τον τίτλο του άρθρου δανείστηκα από το βιβλίο ενός έμπειρου δημοσιογράφου,
του Γιάννη Παντελάκη, το οποίο είχα τη χαρά να διαβάσω πριν λίγο καιρό.
Πρόκειται κατά την άποψή μου για ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, στο οπισθόφυλλο του οποίου, ο αναγνώστης βρίσκεται μπροστά σε δύο καίρια και βασανιστικά ερωτήματα, τα οποία και παραθέτω:
1ο. Γιατί
ένα ζεστό καλοκαιρινό βράδυ του 2015,τόσες πολλές χιλιάδες άνθρωποι φώναξαν
μαζικά “Αλήτες –ρουφιάνοι-δημοσιογράφοι” ; και
2ο.
Γιατί τα ελληνικά ΜΜΕ συγκεντρώνουν τον πιο χαμηλό δείκτη εμπιστοσύνης ανάμεσα
σε 38 χώρες παγκοσμίως;
Τώρα θα ρωτήσετε, τι μου συνέβη και τα θυμήθηκα όλα αυτά;
Πολύ απλά, γιατί αυτές τις μέρες,
με τα όσα «τραγελαφικά» ειπώθηκαν και γράφτηκαν, αναφορικά με το θάνατο του
11μηνου βρέφους, βρήκα μια πειστική απάντηση στα …παραπάνω ερωτήματα.
Γιατί με αφορμή και αυτό το
τραγικό περιστατικό, επιβεβαιώθηκαν πανηγυρικά, για μια ακόμη φορά, όσοι
ισχυρίζονται ότι η κρίση στην ελληνική δημοσιογραφία
είναι βαθιά και φοβούμαι μη αναστρέψιμη.
Όσοι αμφισβητούν αυτή τη
διαπίστωση, αρκεί να αναλογιστούν τι πραγματικά συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στα ΜΜΕ.
1ο. Βασικές αρχές
και κανόνες δεοντολογίας,
όπως είναι η διασταύρωση των πληροφοριών, η έρευνα, η επιβεβαίωση κ.α. θεωρούνται
πλέον περιττά.
2ο. Αυτά που σήμερα μετράνε «στην δημοσιογραφική πιάτσα» είναι ποιος έβγαλε πρώτος την είδηση, πόσα κλικ
παραπάνω έκανε η ανάρτηση, πόσο αυξήθηκε η τηλεθέαση και η ακροαματικότητα ,και κυρίως
αν το θέμα έγινε viral !!!!
Ένας έμπειρος δημοσιογράφος έγραφε πριν λίγες μέρες: «Σε άλλες εποχές οι εφημερίδες ήταν
υπερήφανες εάν, επειδή δεν βιάστηκαν να βάλουν μια φήμη, μπορούσαν μετά να
γελάνε με τα παθήματα των ανταγωνιστών τους που δημοσίευσαν κάτι που
διαψεύστηκε.Γιατί ήξεραν, ότι από μια είδηση
που δεν έστεκε, έχανες περισσότερο από αυτό που θα κέρδιζες από μια
“αποκλειστικότητα” που αποδεικνύονταν ανυπόστατη.»
Τώρα δυστυχώς τα πράγματα έχουν αλλάξει. Πάνω και πρώτα απ’ όλα η
αποκλειστική είδηση και μάλιστα όσο πιο πιασιάρικη, πρωτότυπη, εντυπωσιακή και
τραγική γίνεται .
Τα αποτελέσματα είναι πλέον εμφανή, όχι μόνο στα ηλεκτρονικά που γίνεται
«το έλα να δεις», αλλά δυστυχώς και σε πολλά έντυπα μέσα, τα οποία προκειμένου να
ανταγωνιστούν σε ταχύτητα, πέφτουν και αυτά θύματα φημών, ανακριβειών,
διαστρέβλωσης, παραπληροφόρησης, fake news …
Και μη νομίσετε ότι αυτά συμβαίνουν
μόνο στα «μεγάλα» ΜΜΕ, όπου οι ιδιοκτήτες-επιχειρηματίες ανταγωνίζονται και για
…άλλους λόγους.
Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν στα περιφερειακά αλλά και στα τοπικά μέσα.
Παντού η ίδια νοοτροπία,
η ίδια αναξιοπιστία, ο ίδιος κιτρινισμός, χωρίς βέβαια να απουσιάζουν και οι πιέσεις
και οι εκβιασμοί.
Πολλοί θεωρούν ότι σ’ αυτή την κατάσταση συνέβαλε σε
μεγάλο βαθμό η χαοτική κατάσταση του διαδικτύου, αλλά και τα μέσα κοινωνικής
δικτύωσης, που μπορεί μεν να προσφέρουν «ειδήσεις, ρεπορτάζ και πληροφορίες» με
μια ταχύτητα και αμεσότητα που κάποτε ήταν αδιανόητη, όμως «ξεχάστηκαν» τα «παραδοσιακά»
φίλτρα αξιοπιστίας και οι κώδικες δημοσιογραφικής δεοντολογίας.
Προς επίρρωση των παραπάνω, αρκεί κάποιος να διάβαζε
τις τελευταίες μέρες τα όσα αντικρουόμενα γράφτηκαν στα «έγκυρα» ενημερωτικά site και
τα σχόλια των αναγνωστών που τα συνόδευσαν,
για την είδηση της δήθεν «σεξουαλικής κακοποίησης του
βρέφους»
Θα διαπίστωνε,
πόσα «έμπειρα» κοράκια της δημοσιογραφίας, χωρίς καν να ελέγξουν και να
διασταυρώσουν την είδηση, την διέδωσαν «αμάσητη».
Θα διαπίστωνε επίσης, πόσοι
απλοί πολίτες, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έσπευσαν να την υιοθετήσουν και να τη σχολιάσουν
χωρίς δεύτερη σκέψη , «πασπαλίζοντας» τα
γραφόμενά τους και με την απαραίτητη μαύρη
σκόνη ρατσισμού
και χλευασμού για τους πρόσφυγες γονείς.
Όλοι για μερικά κλικ παραπάνω, αποδέχθηκαν άκριτα και
χωρίς αναστολές, μια εντυπωσιακή και «πιασιάρικη» είδηση, μην τυχόν και την
προλάβουν οι ανταγωνιστές, υπονομεύοντας έτσι το κύρος και την αξιοπιστία του
μέσου και διαπομπεύοντας δύο χαροκαμένους κα ανυπεράσπιστους γονείς, που είχαν
την ατυχία να είναι πρόσφυγες..
Απάντηση λοιπόν στα ερωτήματα του Γιάννη Παντελάκη
υπάρχουν.
Για την κακή δημοσιογραφία ευθύνονται πρώτιστα οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι,
αλλά και εμείς οι πολίτες, οι οποίοι και οφείλουμε να αναλογιστούμε το δικό μας
μερίδιο ευθυνών..
ΥΓ. Δεν είμαι δημοσιογράφος, ούτε φιλοδοξώ να γίνω. Μου αρκεί ο τίτλος του
ανήσυχου πολίτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου