Ετήσια έκθεση ελέγχου Λιμνοθαλασσών ΠΕ Πρέβεζας («Μάζωμα», «Τσοπέλι», «Πωγωνίτσα» & «Βαθύ») για την αλ. περίοδο 2023-2024
Γενικά
Οι λιμνοθάλασσες της ΠΕ Πρέβεζας μισθώνονται στο σύνολό τους παραδοσιακά στον Αλιευτικό Συνεταιρισμό Πρέβεζας. Οι μισθώσεις αυτές ξεκινούν από το 1945 για τις τρεις λιμνοθάλασσες (Μάζωμα, Τσοπέλι & Πωγωνίτσα) ενώ το Βαθύ μισθώνεται από το 1960 που είναι η χρονιά κατά την οποία δημιουργήθηκε τεχνητά μετά την κατασκευή του δρόμου προς το Μαργαρώνα Πρέβεζας. Εντός του 2022 μισθώθηκαν εκ νέου στον Αλ. Συνεταιρισμό Πρέβεζας σύμφωνα με την από 01/03/2022 Σύμβαση 10ετούς Αναμίσθωσης. Η διαδικασία για την μίσθωση ήταν αυτή της Απευθείας Ανάθεσης (άρθρο 50 του Ν.Δ. 420/1970). Η προαναφερόμενη σύμβαση λήγει την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου του 2032.
Α. Παραγωγικά στοιχεία εκμετάλλευσης
Η παρούσα έκθεση αφορά την χρήση του συνόλου των λιμνοθαλασσών της ΠΕ Πρέβεζας για την αλιευτική περίοδο του 2023-2024. Στον πίνακα 1 που ακολουθεί φαίνονται συγκεντρωτικά τα παραγωγικά αποτελέσματα του αλ. έτους 2023-2024 ξεχωριστά για κάθε λιμνοθάλασσα. Για να είναι εφικτός ο έλεγχος της επιτυχίας της παραγωγικής διαδικασίας λαμβάνονται υπόψη και οι ποσότητες των χελιών που απελευθερώθηκαν λόγω της εφαρμογής του διαχειριστικού σχεδίου για το ευρωπαϊκό χέλι. Στους πίνακες 2 & 3 παρατίθενται οι ελάχιστες και οι μέσες εκτιμώμενες παραγωγές και οι αξίες τους όπως αυτές έχουν καθοριστεί για κάθε λιμνοθάλασσα από την πρόσφατα επικαιροποιημένη έκθεση αξιολόγησης των μισθίων της ΠΕ Πρέβεζας .
Σύμφωνα με τους όρους της μίσθωσης ισχύουν τα παρακάτω:
Α) Η επίτευξη της μέσης εκτιμώμενης ετήσιας ποσότητας και αξίας παραγωγής κάθε λιμνοθάλασσας όπως αυτές έχουν υπολογιστεί από την εγκεκριμένη έκθεση αξιολόγησης αποτελεί κριτήριο επιτυχίας κατά τον παρόντα έλεγχο. Η τάση της παραγωγής και της αξίας της προς αυτά τα επίπεδα ή και πάνω από αυτά αξιολογείται θετικά ενώ αντιθέτως η παραμονή της παραγωγής στα ελάχιστα επίπεδα, χωρίς αυτό να δικαιολογείται, μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε λύση της μίσθωσης λόγω κακής εκμετάλλευσης. Παράλληλα με την παραγωγή αξιολογούνται και άλλα κριτήρια όπως η απασχόληση, οι εργασίες στα μίσθια, η έγκαιρη τακτοποίηση των οικονομικών υποχρεώσεων, η έγκαιρη, σωστή και ακριβής παρουσίαση των στοιχείων παραγωγής και της αξίας της, η περιβαλλοντική κατάσταση των μισθίων, η τήρηση όλων των όρων της Μίσθωσης καθώς και ότι άλλο κρίνει σκόπιμο η επιτροπή ελέγχου εφόσον αυτό σχετίζεται με την ποιότητα της εκμετάλλευσης.
Β) Δεδομένου ότι ο μισθωτής αλ. συνεταιρισμός μισθώνει παραδοσιακά όλες τις λιμνοθάλασσες της ΠΕ Πρέβεζας με ενιαία Σύμβαση επισημαίνονται ότι: i. Ο έλεγχος της πορείας εκμετάλλευσης θα γίνεται ανά λιμνοθάλασσα. Όσον αφορά τα παραγωγικά και οικονομικά στοιχεία, τα συνολικά και ανά λιμνοθάλασσα όρια για την υλοποίηση των ελέγχων περιλαμβάνονται στις τριετείς εκθέσεις αξιολόγησης και στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου οι οποίες κοινοποιούνται στο μισθωτή. ii. Ο αλ. συνεταιρισμός μπορεί περιστασιακά να μειώνει την αλ. πίεση σε επιλεγμένα μίσθια εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο για περιβαλλοντικούς ή διαχειριστικούς λόγους. Σε κάθε περίπτωση η επιτυχής εκμετάλλευση μπορεί να βεβαιώνεται για το σύνολο των μισθίων εφόσον επιτυγχάνονται οι συνολικοί στόχοι ακόμη και εάν τα αποτελέσματα της χρήσης μεμονωμένων λιμνοθαλασσών υπολείπονται των στόχων.
Από την αξιολόγηση των αναλυτικών στοιχείων παραγωγής κατά είδος που υπάρχουν στο Τμήμα Αλιείας της ΠΕ Πρέβεζας προκύπτουν τα παρακάτω:
i. Για τις λιμνοθάλασσες της ΠΕ Πρέβεζας, ως συνολική εκμετάλλευση, προκύπτει ότι η παραγωγή των αλιευμάτων για το αλ. έτος 2023-2024 είναι σε πολύ καλά επίπεδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην παραγωγή των δύο μεγαλύτερων λιμνοθαλασσών (Μάζωμα & Τσοπέλι) στις οποίες έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ οι μέσες καθορισμένες παραγωγές. Στις μικρότερες λιμνοθάλασσες (Βαθύ & Πωγωνίτσα) η παραγωγή παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα (κοντά στις ελάχιστες παραγωγές). Αυτές οι χαμηλές παραγωγές δικαιολογούνται καθόσον ο Συνεταιρισμός αναφέρει ότι περιόρισε την αλιευτική πίεση στα συγκεκριμένα μίσθια για διαχειριστικούς λόγους (βελτίωση της ανάπτυξης των ψαριών και επίτευξη καλύτερων τιμών κατά την εμπορία τους στο μέλλον). Πρέπει να σημειωθεί ότι όπως προαναφέρθηκε για τις συγκρίσεις ποσοτήτων παραγωγής λαμβάνονται υπόψη και οι ποσότητες των χελιών που έχουν απελευθερωθεί λόγω της εφαρμογής του διαχειριστικού σχεδίου για το ευρωπαϊκό χέλι. Όσον αφορά τις συγκρίσεις που αφορούν αξίες αλιευμάτων λαμβάνονται υπόψη μόνο τα πωληθέντα αλιεύματα διότι κατά τις εκτιμήσεις της μέσης και της ελάχιστης αξίας της παραγωγής κάθε λιμνοθάλασσας έχουν ληφθεί υπόψη οι οικονομικές απώλειες λόγω των ανωτέρω απελευθερώσεων.
ii. Για λιμνοθάλασσα Τσοπέλι η αξία της παραγωγής ξεπερνά κατά πολύ την μέση καθορισμένη αξία και για τη λιμνοθάλασσα Μάζωμα ξεπερνά αρκετά την ελάχιστη. Στις λιμνοθάλασσες (Πωγωνίτσα και Βαθύ) η αξία της παραγωγής έμεινε σε χαμηλά επίπεδα (κάτω από την ελάχιστη καθορισμένη αξία) γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στον προαναφερόμενο περιορισμό της αλιευτικής πίεσης. Η χαμηλή αξία της παραγωγής στο Βαθύ οφείλεται επιπλέον στο ότι εντός του εξεταζόμενου 6 αλιευτικού έτους στη συγκεκριμένη λιμνοθάλασσα έλαβε χώρα ακραίο φαινόμενο (αναστροφή των υδάτων και ανοξία) το οποίο έπληξε σοβαρά τη λιμνοθάλασσα επηρεάζοντας την παραγωγή της. Αμέσως μετά το φαινόμενο, εντός του Σεπτεμβρίου του 2023, πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι από υπαλλήλους της ΔΑΟΚ ΠΕ Πρέβεζας και στο σχετικό πρακτικό αναφέρονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω: «Οι απώλειες αφορούν κυρίως το είδος σαργός αλλά και την τσιπούρα για την οποία έχουν εφαρμοστεί προγράμματα εμπλουτισμού, για τους οποίους τηρούνται όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις, με σκοπό την ανάκαμψη των παραγωγών των λιμνοθαλασσών της ΠΕ Πρέβεζας.
Επισημαίνεται επίσης πως σύμφωνα με τον αλ. συνεταιρισμό ακόμα και στις περιπτώσεις που τα ζώντα ψάρια αλιεύονται με σκοπό τον περιορισμό της οικονομικής ζημιάς, ο μισθωτής θίγεται σημαντικά οικονομικά καθόσον οι τιμές που επιτυγχάνονται είναι χαμηλότερες της πραγματικής αξίας των ψαριών λόγω του ότι πωλούνται σε εποχή με περιορισμένη ζήτηση. Τέλος, όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η ζημιά από την ανοξία αναμένεται να επηρεάσει την παραγωγή της λιμνοθάλασσας Βαθύ της ΠΕ Πρέβεζας τόσο κατά την παραγωγή του τρέχοντος έτους (αλιευτικού και οικονομικού) όσο και κατά τα έτη που θα ακολουθήσουν.»
Επισημαίνουμε πως προς το τέλος του προηγούμενου αλιευτικού έτους (Φεβ 2023) είχε λάβει χώρα στην περιοχή της Πρέβεζας και άλλο ακραίο φαινόμενο (παγετός) κατά το χρονικό διάστημα όπου το σύνολο της επικράτειας δεχόταν την επίδραση της πρωτοφανούς κακοκαιρίας «Barbara», η οποία οδήγησε σε ακραίες καταστάσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας. Στην περιοχή της Πρέβεζας είχαν πληγεί από το φαινόμενο του παγετού και οι τέσσερεις λιμνοθάλασσες της με αναμενόμενες επιπτώσεις και στο εξεταζόμενο αλιευτικό έτος.
iii. Από τη γενική εικόνα των εκμεταλλεύσεων προκύπτει ότι αθροιστικά στις εξεταζόμενες λιμνοθάλασσες η παραγωγή και η αξία της διατηρούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα παρόλη την επίδραση των προαναφερόμενων φαινομένων. Στις παραγωγές εμφανίζονται ανάλογα με την ιδιαιτερότητα κάθε μισθίου όλα τα χαρακτηριστικά είδη των λιμνοθαλασσών (κεφαλοειδή, τσιπούρες, χέλια, λαβράκια κλπ) ενώ συνεχίζουν να εμφανίζονται και είδη όπως η αθερίνα και ο μπλε κάβουρας.
Η αθερίνα εμφανίζεται κυρίως στη λιμνοθάλασσα Μάζωμα παίζοντας σημαντικό ρόλο στην παραγωγή της ενώ ποσότητες μπλε κάβουρα αλιεύθηκαν από τη λιμνοθάλασσα Βαθύ.
Οι τιμές πώλησης που επιτεύχθηκαν είναι ικανοποιητικές δεδομένης μάλιστα της ζημιάς από την αναστροφή των υδάτων στο Βαθύ αλλά και της κατάστασης που δημιουργήθηκε από την κρίση του πολέμου της Ουκρανίας, γεγονός το οποίο επηρέασε ιδιαίτερα την εξεταζόμενη περίοδο.
Η αποτελεσματικότητα των εκμεταλλεύσεων αθροιστικά παρέμεινε σε ιδιαίτερα ικανοποιητικά επίπεδα παρόλο που στο εξεταζόμενο αλ. έτος εμφανίστηκαν αρνητικοί παράγοντες όπως το φαινόμενο της αναστροφής στη λ/θ Βαθύ και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η γενικότερη θετική εικόνα των εκμεταλλεύσεων αποτυπώνεται τόσο στα αθροιστικά παραγωγικά και οικονομικά στοιχεία όσο και στην συμπεριφορά του αλ. συνεταιρισμού απέναντι στις οικονομικές υποχρεώσεις του οι οποίες, όπως φαίνεται στη συνέχεια, καλύπτονται εγκαίρως και πλήρως. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στα παρακάτω:
1. Ο αλ. συνεταιρισμός συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των διαφόρων περιβαλλοντικών προβλημάτων που παρουσιάζονται στις λιμνοθάλασσες. Συγκεκριμένα: i) με τους συστηματικούς καθαρισμούς των στομίων και τις αποκαταστάσεις του βάθους των διαφόρων δομών (αύλακες, κανάλια) διατηρείται η απαραίτητη επικοινωνία των λιμνοθαλασσών με τη θάλασσα καθώς και η κίνηση των υδάτων σε όλη την έκταση των λιμνοθαλασσών (επισημαίνεται ότι έχει πραγματοποιηθεί από το συνεταιρισμό προμήθεια ειδικού μηχανήματος για τους καθαρισμούς), ii) με την ενίσχυση των αναχωμάτων υπάρχει προστασία από τα διάφορα πλημμυρικά φαινόμενα, iii) με την διατήρηση των τάφρων και τη χρήση των αντιαρπακτικών διχτυών παρέχεται προστασία στους ιχθυοπληθυσμούς από τις ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και την υπερβολική θήρευση από ιχθυοφάγα πτηνά, iv) με τη φύλαξη επιτυγχάνεται η γενικότερη προστασία των οικοσυστημάτων τόσο από τη λαθραλιεία όσο και από ενέργειες όπως η ρίψη μπαζών ή/και απορριμμάτων. Τέλος με την αλιεία του μπλε καβουριού, το οποίο είναι ένα ξενικό εισβολικό είδος, βοηθά στον απαιτούμενο έλεγχο των πληθυσμών του.
2. Το ΔΣ του Αλ. Συνεταιρισμού Πρέβεζας έχει προχωρήσει σε σημαντικές πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος των ευαίσθητων οικοσυστημάτων των λιμνοθαλασσών. Συγκεκριμένα: 8 i) Συνεργάζεται σε όλα τα επίπεδα με το Τμήμα Αλιείας της ΠΕ Πρέβεζας και τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. προκειμένου να λαμβάνουν χώρα στις λιμνοθάλασσες οι ενέργειες που απαιτούνται για την προστασία των οικοσυστημάτων αλλά και τη βελτίωση της επισκεψιμότητας και της ασφάλειας. ii) Συμμετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE TRANSFER (μεταφύτευση θαλάσσιων λιβαδιών για την αποκατάσταση μεταβατικών οικοσυστημάτων) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ και το ΦΔΑΛ (νυν Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού Κόλπου / Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.)
Συμπεράσματα
Η εικόνα των εκμεταλλεύσεων είναι θετική όπως προκύπτει από τα αθροιστικά παραγωγικά και οικονομικά στοιχεία αλλά και λόγω των μεγάλων αλλαγών που έχουν επιτελεστεί στο επίπεδο οργάνωσης του αλ. συνεταιρισμού, στη διαχείριση των οφειλών και στον υψηλό ζήλο που παρουσιάζουν τα μέλη του τόσο για τις αλιευτικές δραστηριότητες και τα διοικητικά θέματα του συνεταιρισμού όσο και για την περιβαλλοντική κατάσταση των λιμνοθαλασσών. Παράλληλα από την επιτροπή αξιολογούνται ιδιαιτέρως και τα παρακάτω:
1. Για τις λιμνοθάλασσες έγιναν σημαντικές ενέργειες από τον αλ. συνεταιρισμό τόσο για την αποκατάσταση των παραγωγικών δυνατοτήτων τους όσο και για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής τους κατάστασης.
2. Οι λιμνοθάλασσες της ΠΕ Πρέβεζας εντός της εξεταζόμενης περιόδου επλήγησαν από ακραίο φαινόμενο (αναστροφή υδάτων) το οποίο επηρέασε τη λιμνοθάλασσα Βαθύ.
3. Ο αλ. συνεταιρισμός εντός της αλ. περιόδου 2022-2023 πλήρωσε όλες τις τρέχουσες οφειλές του προς το Δημόσιο ενώ δεν υπάρχουν οφειλές από προηγούμενα έτη.
4. Ο αλ. συνεταιρισμός προχώρησε εντός της εξεταζόμενης περιόδου (23-24) σε νέες επενδύσεις και εργασίες στους χώρους των λιμνοθαλασσών (συντηρήσεις οικημάτων, καθαρισμούς περιβάλλοντος χώρου, καθαρισμούς και αποκαταστάσεις στομίων & αυλάκων κλπ) ενώ παράλληλα φρόντιζε για την κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεών του.
5. Ο μισθωτής συνεταιρισμός έχει προσκομίσει βεβαίωση ενημερότητας στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων (αρ. 10 Μητρώου: 0404013) καθώς επίσης και φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Ο μισθωτής υποβάλλει αδιαλείπτως Απογραφικό Δελτίο στη διαδικτυακή πύλη του Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρακολούθησης Αλιείας (ΟΣΠΑ).
Συνέχεια των παραπάνω η χρήση που αφορά τις λιμνοθάλασσες της ΠΕ Πρέβεζας για την αλ. περίοδο 2023-2024 κρίνεται παραγωγικά, οικονομικά και συνολικά επιτυχής. Ο μισθωτής αλ. συνεταιρισμός δεδομένου ότι έχει προχωρήσει στην 10ετή αναμίσθωση των λιμνοθαλασσών της ΠΕ Πρέβεζας θα πρέπει να φροντίζε
: α) για την διατήρηση της εικόνας που έχει οικοδομήσει όσον αφορά τον αλιευτικό ζήλο των μελών του, τις ενέργειες του για την προστασία των ευαίσθητων οικοσυστημάτων των λιμνοθαλασσών και τη διαχείριση των υποχρεώσεων του προς το Δημόσιο,
β) να λαμβάνει υπόψη του τα όσα αναφέρονται στην επικαιροποιημένη έκθεση αξιολόγησης των λιμνοθαλασσών της ΠΕ Πρέβεζας καθώς και όσων αναφέρονται στο 354/24-03-2021 έγγραφο του ΦΔΑΛ (νυν Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού Κόλπου / Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) (ΑΔΑ:ΨΧ3046Μ9Β4-ΠΕΠ), το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της προαναφερόμενης έκθεσης και γ) για την έγκαιρη ανανέωση της ενημερότητάς του στο μητρώο αγροτικών συνεταιρισμών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου