1. Εισαγωγή
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε σε ισχύ τον Οκτώβριο του 2007 την Οδηγία 2007/60/ΕΚ για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις πλημμύρες στην Κοινότητα.
Η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την κοινοτική Οδηγία 2007/60/ΕΚ έγινε με την ΚΥΑ HΠ 31822/1542/Ε103/21.7.2010, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 177772/924/2017 (ΦΕΚ 2140/Β ́/22.06.2017) και ισχύει.
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 της ΚΥΑ HΠ 31822/1542/Ε103/21.7.2010, όπως ισχύει, οι Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων διενεργούν την προκαταρκτική εκτίμηση των κινδύνων πλημμύρας, καταρτίζουν τους Χάρτες Επικινδυνότητας και Κινδύνων Πλημμύρας και τέλος καταρτίζουν και εφαρμόζουν τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας.
Τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, περιλαμβανομένων των Χαρτών Επικινδυνότητας και Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας, αποτελούν το στρατηγικό εργαλείο για την εφαρμογή της πολιτικής για την αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου πλημμύρας στο σύνολο της χώρας. Τα αποτελέσματα των Χαρτών Επικινδυνότητας, των Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας και τα περιγραφόμενα στο Πρόγραμμα Μέτρων των ΣΔΚΠ θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψη από τον κάθε φορέα που προγραμματίζει, αναπτύσσει και υλοποιεί έργα και δραστηριότητες.
Σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ και της Κ.Υ.Α. H.Π. 31822/1542/Ε103/21.7.2010, όπως τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ 177772/924/2017 (ΦΕΚ 2140/Β ́/22.06.2017) και ισχύει, έχει ολοκληρωθεί ο 1ος κύκλος εφαρμογής της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ, ο οποίος περιλαμβάνει την Προκαταρκτική Αξιολόγηση Κίνδυνων Πλημμύρας, τους Χάρτες Επικινδυνότητας και Κίνδυνων Πλημμύρας και τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας όλων των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας. Στο πλαίσιο του 2ου κύκλου εφαρμογής της Οδηγίας, έχει ολοκληρωθεί η 1η Αναθεώρηση της Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας σε επίπεδο χώρας (άρθ. 4, 5 και 14 της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ & άρθ. 4 της Κ.Υ.Α. H.Π. 31822/1542/Ε103/21.7.2010, όπως ισχύει), έχουν αξιολογηθεί οι σημαντικές ιστορικές πλημμύρες, από πλευράς επιπτώσεων, και έχουν προσδιορισθεί οι αναθεωρημένες Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας.
2. Κατάρτιση της 1ης Αναθεώρησης Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (EL05)
Το Σχέδιο Διαχείρισης των Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ) καταρτίζεται σε επίπεδο Υδατικού Διαμερίσματος για τις περιοχές που υπάρχουν δυνητικοί σοβαροί κίνδυνοι πλημμύρας ή είναι πιθανόν να σημειωθεί πλημμύρα οι οποίες ονομάζονται Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας.
Το πρώτο Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (EL05) (1ος κύκλος εφαρμογής της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ) έχει εγκριθεί με τη με αρ. ΥΠΕΝ/ΓρΕΓΥ/41346/322/2018 Απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων (Β’ 2640/2018).
3. Αναφορά στην περιοχή μελέτης – Περιοχή Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου (EL05)
Το Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου ή Υδατικό Διαμέρισμα EL05, σύμφωνα με την κωδική του αρίθμηση, αποτελεί ένα από τα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας. Έχει έκταση 10.026 km2, από τα οποία τα 631 km2 ανήκουν στην Κέρκυρα και στα νησιά Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι, Παξοί, Αντίπαξοι.
Με βάση τη μεθοδολογία που αναπτύσσεται στο κεφάλαιο 7.2 της 1ης Αναθεώρησης Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας (ΠΑΚΠ) ορίζονται οι Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας που σημειώνονται παρακάτω.
Για το Υδατικό Διαμέρισμα της Ηπείρου οι τελικές ζώνες που προέκυψαν σύμφωνα με την παραπάνω μεθοδολογία είναι 10 στο σύνολο, εκ των οποίων μια (1) αποτελεί αποτέλεσμα συγχώνευσης δυο ζωνών του προηγούμενου Σχεδίου (GR05RAK0001 / EL05APSFR001 με GR05RAK0003 / EL05APSFR003), επτά (7) διευρύνουν την έκτασή τους και μια (1) προστίθεται εκ νέου ως ΖΔΥΚΠ του ΥΔ 05 (EL05APSFR011).
Παρακάτω δίνονται οι κωδικοί και οι ονομασίες των νέων ΖΔΥΚΠ της Ηπείρου.
1. Χαμηλή ζώνη κλειστής λεκάνης Ιωαννίνων (EL05APSFR009)
2. Χαμηλή περιοχή άνω ρου του π. Καλαμά και παραποτάμων (EL05APSFR010)
3. Μέσος ρους Καλαμά από το ύψος της Βροσίνας έως το Καστρί (EL05APSFR007)
4. Κάτω ρους – ∆έλτα π. Καλαμά και παράκτια ζώνη Ηγουμενίτσας (EL05APSFR008)
5. Χαμηλές περιοχές λεκάνης π. Αχέροντα και κλειστής λεκάνης Μαργαριτίου και ρεμάτων δυτικά της περιοχής (EL05APSFR005)
6. Χαμηλές ζώνες ποταμών Λούρου – Αράχθου, Πεδιάδες Άρτας (EL05APSFR001)
7. Πεδιάδα Πρέβεζας (EL05APSFR002)
8. Χαμηλή ζώνη νήσου Κέρκυρας από το ύψος της Στρογγυλής μέχρι τους Βιταλάδες (EL05APSFR006)
9. Περιοχή Λευκίμμης νήσου Κέρκυρας (EL05APSFR004)
10. Χαμηλές ζώνες πόλης Κέρκυρας (EL05APSFR011)
Για την 1η Αναθεώρηση ΣΔΚΠ και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και προτεινόμενες δράσεις του σχετικού Εγγράφου Καθοδήγησης Νο. 24 της ΕΕ αναπτύχθηκε κατάλληλη μεθοδολογία για τον προσδιορισμό της επιρροής της κλιματικής αλλαγής στην συχνότητα εμφάνισης των πλημμυρικών φαινομένων. Συγκεκριμένα, προσδιορίστηκε η μεταβολή της συχνότητας εμφάνισης των πλημμυρικών μεγεθών που εξετάστηκαν στα πλαίσια της 1ης Αναθεώρησης. Έτσι, προσδιορίστηκε για κάθε θέση σημειακού προσδιορισμού καμπυλών βροχής απορροής, η νέα συχνότητα επανεμφάνισης των πλημμυρών σχεδιασμού του 1ου κύκλου (με T=50έτη, Τ=100 έτη και Τ=1000 έτη), όπως αυτή διαμορφώνεται σύμφωνα με τις κλιματικές προβολές για δύο μελλοντικές περιόδους: (α) Τα μέσα του αιώνα (2041-2070 ή 2050s) και (β) το τέλος του αιώνα (2071-20100 ή 2080s).
4. Γενικές Παρατηρήσεις επί του συνόλου των προτεινόμενων μέτρων.
Τα εξεταζόμενα μέτρα στα πλαίσια της προκαταρκτικής αξιολόγησης περιλαμβάνουν όλα τα μέτρα του 1ου κύκλου εφαρμογής της Οδηγίας, καθώς και νέα μέτρα που έχουν προκύψει ως προτάσεις προς εξέταση από την εμπειρία εφαρμογής του Προγράμματος Μέτρων του 1ου κύκλου, από τις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και από την εκδήλωση πρόσφατων πλημμυρικών γεγονότων μεταξύ των δύο κύκλων εφαρμογής της Οδηγίας.
Για την πληρέστερη κατανόηση των προτεινόμενων μέτρων σε συνδυασμό με την ανάλυση των δεδομένων της περιοχής του ΥΔ θα έπρεπε να συμπεριληφθεί η ιεράρχηση των μέτρων στο προς διαβούλευση κείμενο. Σε αυτή τη φάση τα μέτρα θα μπορούσαν να ιεραρχηθούν κατόπιν αξιολόγησης των επιπτώσεων που θα μπορούσαν να προκληθούν στην περίπτωση της μη εφαρμογής τους. Δεδομένου ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών, όπως περιβαλλοντικές επιπτώσεις, επιπτώσεις στην υγεία, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις, οι επιπτώσεις/απώλειες/ζημιές/κόστος από τις φυσικές καταστροφές περιλαμβάνουν άμεσες απώλειες όπως απώλειες ζωών, τραυματισμούς, καταστροφές κτιρίων, καλλιεργειών, φυσικών πόρων κλπ. και έμμεσες απώλειες όπως προσωρινή ανεργία, διαταραχές/διακοπή των επιχειρήσεων, μειώσεις εισοδημάτων και μισθών, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ψυχολογικές συνέπειες, κλπ.
Οποιαδήποτε μεθοδολογία επιλεγεί για την ιεράρχηση των μέτρων, θα πρέπει να περιλαμβάνει σίγουρα τον απολογισμό των ανθρωπίνων απωλειών ήτοι: αριθμό πληγέντων ατόμων, τραυματισμένων αλλά και νέκρων , καθώς και των οικονομικών απωλειών με όρους της οικονομίας.
Επιπλέον θα πρέπει τα μέτρα που θεσμοθετούν να προηγούνται των μέτρων που προτείνουν μελέτες ή ενέργειες. Για παράδειγμα το 21_03 «Θεσμοθέτηση περιοχών ελεγχόμενης κατάκλυσης προς ανάσχεση πλημμύρας (λεκάνες ανάσχεσης)» θα πρέπει να προηγηθεί του 42_05 «Σχέδιο ελεγχόμενων πλημμυρισμών πεδινών εκτάσεων για την προστασία οικισμών και κρίσιμων υποδομών». Επίσης κρίνεται σκόπιμο η ιεράρχηση των μέτρων να γίνει και ανά περιοχή με στόχο την αποτελεσματικότητα της παρακολούθησής τους.
Υπάρχουν ασάφειες στο «εκτιμώμενο κόστος». Για παράδειγμα στα μέτρα EL_05_42_03 και EL_05_42_05, να τεκμηριωθεί ότι είναι επαρκές το ποσό για την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών. Επιπλέον στο μέτρο EL_05_42_04, να διευκρινιστεί σε ποια υδατορέματα αφορά το εκτιμώμενο κόστος.
Σχετικά με την επιλογή των χρηματοδοτικών εργαλείων δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς λήγει το 2025 και να εξεταστεί η επιλογή εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης. Διευκρινίζεται ότι σχετικά με τη χρηματοδότηση μέτρων που αφορούν στην εκπόνηση μελετών, το Ε.Π. Ηπείρου δεν αποτελεί επιλογή, καθώς δεν χρηματοδοτεί μελέτες. Όσο για τα αποστραγγιστικά έργα θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησή τους από ΥΠΠΑΤ.
Όσον αφορά τη διερεύνηση της κλιματικής αλλαγής τα αποτελέσματα – συμπεράσματα θα μπορούσαν να συγκεκριμενοποιηθούν ανά ΛΑΠ και να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε περιοχές που παρουσιάζουν υψηλή τρωτότητα στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής (πχ παραλιακό μέτωπο).
Τέλος παρουσιάζεται έλλειψη προτεινόμενων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας στα EL05APSFR001 και EL05APSFR002.
5. Ειδικές Παρατηρήσεις επί των μέτρων της 1ης Αναθεώρησης ΣΔΚΠ
EL_05_21_02: Πολεοδομικές και οικιστικές ρυθμίσεις σε πόλεις και οικισμούς εντός της ζώνης πλημμύρας 100ετίας
Προτείνεται να ενσωματωθεί στις προδιαγραφές εκπόνησης των ΤΠΣ/ΕΠΣ προδιαγραφή για τους υδραυλικούς υπολογισμούς ώστε να γίνονται και με περίοδο επαναφοράς Τ50. Να συμπεριληφθεί πρόβλεψη για τη μετεγκατάσταση ή για την εφαρμογή μέτρων προστασίας των υφιστάμενων εγκαταστάσεων.
EL_05_24_01: Αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός δικτύου συλλογής μετεωρολογικών και υδρομετρικών δεδομένων
Το μέτρο να υλοποιηθεί υπό την ομπρέλα ενός εθνικού δικτύου με κοινές προδιαγραφές, ενώ προτείνεται και η ενοποίηση των μετεωρολογικών δεδομένων με κοινό φορέα διαχείρισης.
EL_05_24_02: Συλλογή και ψηφιοποίηση στοιχείων οριοθέτησης υδατορεμάτων και δεδομένων αντιπλημμυρικών έργων.
Για την πληρότητα της βάσης δεδομένων, θα πρέπει να συμπεριληφθούν όλες οι μελέτες οριοθέτησης/διευθέτησης ρεμάτων, καθώς και στοιχεία προηγούμενων ετών από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, δηλαδή Δήμοι (ΥΔΟΜ και Τεχνικές Υπηρεσίες), Περιφέρειες (Δ/νσεις Τεχνικών Έργων) Υπουργείο Υποδομών (Δ19).
EL_05_24_03: Δημιουργία εθνικού μητρώου Πλημμυρικών Συμβάντων (ΕΜΠΣ) και ανάπτυξη σχετικής διαδραστικής πλατφόρμας στο διαδίκτυο.
Προτείνεται ως φορέας υλοποίησης να συμπεριληφθεί και η ΓΓΠΠ, που είναι αρμόδια για τις κηρύξεις των περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
EL_05_31_01: Εφαρμογή δασοτεχνικού συστήματος ορεινών υδρονομικών έργων
Να ληφθεί υπόψη η δυσχέρεια των δασικών υπηρεσιών στην υλοποίηση έργων ορεινής υδρονομίας και η δυσκολία που παρατηρείται στη συνεργασία των δασικών υπηρεσιών με άλλους επισπεύδοντες φορείς (προγραμματική σύμβαση, χορήγηση αρμοδιότητας με συγκεκριμένο αντικείμενο). Να γίνει επικαιροποίηση ορεινών και πεδινών κοιτών για την εκτέλεση υδρονομικών έργων σε επίπεδο χώρας Η πλειονότητα των έργων που προτείνονται είναι υδραυλικοτεχνικά και οι δασικές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες. Προτείνεται να στελεχωθούν οι δασικές υπηρεσίες με όλες τις ειδικότητες μηχανικών.
EL_05_32_02: Αξιοποίηση υφιστάμενων έργων ταμίευσης για ανάσχεση πλημμυρικών παροχών
Να συμπεριληφθεί στις ΑΕΠΟ των ταμιευτήρων η απαίτηση για παροχή αντιπλημμυρικής προστασίας και να τεθούν σε αυτές ως κύρια χρήση.
EL_05_35_02: Ολοκληρωμένος Σχεδιασμός αντιπλημμυρικών έργων (Master Plan) και
κατασκευή των προτεινόμενων έργων
Στην υλοποίηση του μέτρου να ληφθεί υπόψιν ο σχεδιασμός της μελέτης αντιπλημμυρικής προστασίας του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων και να υπάρχει θεσμική δέσμευση για την περιοχή εφαρμογής (Τ100).
EL_05_35_05: Συντήρηση και αποκατάσταση υφιστάμενων έργων διευθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας
Να ληφθεί μέριμνα για την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών των εν λόγω έργων και να τεθούν χρονοδιαγράμματα απόκρισης των υπηρεσιών και των φορέων που γνωμοδοτούν για τα συγκεκριμένα έργα. Στους φορείς υλοποίησης θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι Φορείς Πολιτικής Προστασίας με συμβολή τους στον εντοπισμό και στην ιεράρχηση των έργων.
EL_05_51_01: Αποκατάσταση ζημιών σε υποδομές από την εκδήλωση πρόσφατων πλημμυρικών φαινομένων
Για την αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου θεωρείται σκόπιμο οι αρμόδιες Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας να στελεχωθούν με μηχανικούς όλων των ειδικοτήτων, καθώς και να προβλεφθούν επιπλέον χρηματοδοτικά εργαλεία. Να αποσαφηνιστεί αν το μέτρο αφορά μόνο τις περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
EL_05_52_01: Προσδιορισμός θέσεων Αποθεσιοθαλάμων (προσωρινής ή μόνιμης) εναπόθεσης φερτών υλικών
Να προβλεφθεί από τους Δήμους η χωροθέτηση επαρκών εκτάσεων για την προσωρινή εναπόθεση φερτών υλικών (μη επικίνδυνων αδρανών) μετά από πλημμύρες. Θα μπορούσε το μέτρο να συνδυαστεί με το EL_05_42_03
EL_05_61_01: «Ανάπτυξη Συστήματος Παρακολούθησης του Προγράμματος Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας»
Προτείνεται στους εμπλεκόμενους φορείς να συμπεριληφθούν το σύνολο των Υπηρεσιών που διαθέτουν στοιχεία σχετικά με την υλοποίηση του μέτρου, όπως η ΥΔΟΜ (προσωρινές οριοθετήσεις) και το Δασαρχείο (έργα ορεινής υδρονομίας). Οι εν λόγω Φορείς να έχουν υποχρέωση τροφοδότησης της πλατφόρμας.
ΜΕΤΡΑ ΑΝΑ ΖΔΥΚΠ
EL05APSFR001, Χαμηλές ζώνες ποταμών Λούρου – Αράχθου, Πεδιάδας Άρτας
Από τα αποτελέσματα της υδραυλικής προσομοίωσης για τα 3 σενάρια περιόδων επαναφοράς, όπως απεικονίζεται και στον χάρτη της εικόνας 3-20 του προσχεδίου της διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας, λόγω του γεγονότος ότι εντός της περιφερειακής ενότητας Άρτας, βρίσκονται οι Λεκάνες Απορροής Αράχθου και Λούρου, πλημμυρίζει το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων όπου ανήκει διοικητικά ο νομός Άρτας.
Το γεγονός αυτός καταδεικνύει την αναγκαιότητα εύρεσης πόρων και επίσπευσης έργων αντιπλημμυρικής προστασίας που προτείνονται στην υπό διαβούλευση μελέτη, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ολοκληρωθεί και να εφαρμοσθεί η μελέτη της αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης της Άρτας που έχει ξεκινήσει κατά την προηγούμενη δημοτική αρχή και υιοθετείται και από την παρούσα, υλοποιείται με την επίβλεψη του Υπουργείου Υποδομών, για την οποία έχει γνωμοδοτήσει η Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Οικολογίας του ΤΕΕ-Τμήματος Ηπείρου, όπου σε σημαντικό βαθμό θα επιτυγχάνονταν η ανάσχεση πλημμυρικών φαινομένων, καθώς θα ήταν περιοριστικό για την πολεοδομική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής της Άρτας η υιοθέτηση και εφαρμογή απαγορεύσεων και μέτρων πρόληψης, όπως:
το EL_05_21_02: Πολεοδομικές και οικιστικές ρυθμίσεις σε πόλεις και οικισμούς εντός της ζώνης πλημμύρας 100ετίας όπου προτείνεται η αποφυγή χρήσεων υψηλού κοινωνικού και οικονομικού κόστους, όπως οι χρήσεις πολεοδομικού κέντρου και οι νέες εγκαταστάσεις ευαίσθητων κοινωνικών υποδομών, βιομηχανικών μονάδων που παράγουν ενέργεια και βιομηχανικών/ βιοτεχνικών μονάδων που χαρακτηρίζονται υψηλού βαθμού ρυπογόνες σε Ζώνες πλημμύρας Τ100, ενώ στο πλαίσιο των ΤΠΣ και ΕΠΣ θα προβλέπεται έλεγχος της δόμησης τόσο στις περιοχές εντός υφισταμένων σχεδίων πόλης και θεσμοθετημένων ορίων οικισμών, όσο και στις περιοχές εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμών, θεσπίζοντας κατάλληλες απαγορεύσεις (π.χ. για δημιουργία υπογείων χώρων), ρυθμίσεις (π.χ. στεγανοποιήσεις, χρήση pilotis) και προϋποθέσεις στις κατασκευές (πχ γεωτεχνικές μελέτες, κανόνες θεμελίωσης), ενώ στο μέτρο πρόληψης EL_05_21_04: Δράσεις πρόληψης και προστασίας της Αγροτικής Ανάπτυξης εντός ΖΔΥΚΠ προτείνεται η μετεγκατάσταση κτηνοτροφικών μονάδων και σταυλικών εγκαταστάσεων, σε περιοχές όπου δεν προσδιορίζονται εντός της μελέτης από την στιγμή που, όπου προκύπτει και από τον άνω χάρτη, βάσει της υδραυλικής προσομοίωσης δεν θα υπάρχουν και διαθέσιμες επιλογές (μη-πλημμυρισμένες) εντός του νομού Άρτας, ενώ συνίσταται η αναδιάρθρωση καλλιεργειών, μέτρο που για να εφαρμοστεί θα πρέπει να γίνει διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τους παραγωγικούς φορείς, καθώς τα κύρια αγροτικά προϊόντα του νομού είναι το ακτινίδιο και τα εσπεριδοειδή
EL_05_23_01: Λήψη μέτρων για την αντιπλημμυρική προστασία των υδρευτικών γεωτρήσεων Δήμων και ΔΕΥΑ
Προτείνεται το εν λόγω μέτρο να συμπεριληφθεί στις προδιαγραφές των Ζωνών Προστασίας Υδροληψιών
EL_05_32_01 & EL_05_32_02: Ταμιευτήρες πολλαπλής σκοπιμότητας με συνιστώσα αντιπλημμυρικής προστασίας & Αξιοποίηση υφιστάμενων έργων ταμίευσης για ανάσχεση πλημμυρικών παροχών
Τα μέτρο θα πρέπει να αφορά τα δύο φράγματα, Πουρνάρι Ι και Πουρνάρι ΙΙ, καθώς και το φράγμα του Λούρου. Η εφαρμογή του μέτρου θα πρέπει να αποτελεί υποχρέωση είτε για υφιστάμενα είτε για νέα φράγματα. Για τα υφιστάμενα η εφαρμογή του να γίνεται μέσα από τη διαδικασία τροποποίησης - ανανέωσης της ΑΕΠΟ και των αδειών χρήσεων.
Η εγκατάσταση των δύο φραγμάτων, Πουρνάρι Ι και Πουρνάρι ΙΙ, εκτός από το γεγονός ότι είναι μία σημαντική δραστηριότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, θα πρέπει να τονισθεί ότι έχει και ρόλο αντιπλημμυρικής θωράκισης της πόλης και των πεδινών περιοχών της Άρτας.
Το ΤΕΕ Ηπείρου, από το 2014, ασχολήθηκε με την «ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΡΑΧΘΟΥ ΚΑΤΑΝΤΗ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΠΟΥΡΝΑΡΙ Ι & ΙΙ», μέσω πονήματος ομάδας εργασίας που συνέστησε κι η οποία διαμόρφωσε ένα μαθηματικό μοντέλο «…με βασική ιδέα την αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των θυροφραγμάτων του υπερχειλιστή του φράγματος Πουρνάρι Ι, με τέτοιο τρόπο, ώστε αφενός να ξεκινά πολύ νωρίτερα η αποφόρτιση του ταμιευτήρα σε περίπτωση πλημμυρικών εισροών, δημιουργώντας μια «αποθήκη», που θα είναι ικανή να ανακόψει την πλημμύρα κατάντη του φράγματος και αφετέρου η στάθμη του ταμιευτήρα, πριν και μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα, να παραμένει σε κατάλληλα επίπεδα, που δεν θα θίγουν τον ετήσιο κύκλο παραγωγής ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε.».
Τον Μάιο του 2015 ολοκληρώθηκε η δουλειά της ομάδας εργασίας, καταλήγοντας, μεταξύ άλλων προτάσεων, στην αλλαγή του κανονισμού λειτουργίας των θυροφραγμάτων και στην ανά μήνα διαχείριση της στάθμης του ταμιευτήρα με διαφορετικό τρόπο από τον ισχύοντα, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί πλημμυρικά παροχή εισροής περιόδου επαναφοράς Τ=1000 έτη (4.570 m3/s) με μέγιστη παροχή εκροής Qmax = 2.000 m3/s.»
Πρέπει πάντως να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν ότι τα σενάρια διαχείρισης της μέγιστης πλημμύρας, που εξετάστηκαν από την ομάδα εργασίας του ΤΕΕ/ΤΗ, δεν απομειώνουν τη συνολική ετήσια παραγωγή ενέργειας της ΔΕΗ Α.Ε. από τα συγκεκριμένα φράγματα.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί πως αν και λήφθηκαν ως περίοδο επαναφοράς τα Τ=1000έτη (Τ-1000,Q=4.570 m3/s, παροχή) το αποτέλεσμα στο οποίο κατέληξε η ομάδα εργασίας είναι πως με διάφορες στάθμες αναφοράς/εκκίνησης διαχείρισης της λειτουργίας των θυροφραγμάτων του φράγματος Πουρνάρι Ι (από +108 m έως και +112 m), είναι διαχειρίσιμη η πλημμύρα της χιλιετίας, με τη μέγιστη εκροή κατάντη του φράγματος Πουρνάρι ΙΙ να μην ξεπερνά τα 2.000 m3/sec.
EL05APSFR002, Πεδιάδα Πρέβεζας
Γενικώς παρουσιάζεται έλλειψη επαρκώς προτεινόμενων μέτρων για την EL05APSFR002. Να σημειωθεί ότι στην πόλη της Πρέβεζας διέρχεται το ρέμα του Καρυδά Παντοκράτορα. Οπότε θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλεψη επιπλέον μέτρων προστασίας.
EL05APSFR005, Χαμηλές περιοχές λεκάνης π. Αχέροντα και κλειστής λεκάνης Μαργαριτίου και ρεμάτων δυτικά της περιοχής
Όσον αφορά το μέτρο, EL_05_33_02: Έργα Αντιπλημμυρικής Προστασίας, να συνεκτιμηθεί η αναγκαιότητα και ο χρόνος επικαιροποίησης των υφιστάμενων μελετών. Να συμπεριληφθεί η οριοθέτηση του ποταμού Αχέρωντα
EL05APSFR007, Μέσος ρους Καλαμά από το ύψος της Βροσίνας έως το Καστρί
Όσον αφορά το μέτρο EL_05_33_02: Έργα Αντιπλημμυρικής Προστασία, να εξεταστεί η υλοποίηση ενός ενιαίου masterplan για τη λεκάνη του Καλαμά.
EL05APSFR008, Κάτω ρους – Δέλτα π. Καλαμά και παράκτια ζώνη Ηγουμενίτσας
Όσον αφορά τα μέτρα EL_05_31_02: Έργα φυσικής συγκράτησης υδάτων στα πεδινά, EL_05_33_02: Έργα Αντιπλημμυρικής Προστασία, EL_05_34_01: Έργα εκσυγχρονισμού/ αντικατάστασης, συντήρησης και συμπλήρωσης υφιστάμενων δικτύων αποχέτευσης όμβριων υδάτων, να επανεξεταστούν τα ανωτέρω μέτρα με τις νέες συνθήκες του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του λιμανιού και το σχετικό masterplan.
Επιπλέον να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στα ρέματα Ξηροπόταμος και Λάκκα εντός του πολεοδομικού συγκροτήματος της Ηγουμενίτσας, για τα οποία παρεμποδίζεται η δίοδος στη θάλασσα. Πρόκειται για ρέματα οριοθετημένα και διευθετημένα.
Τέλος να προστεθούν τα μέτρα EL_05_32_01 και EL_05_32_02, λόγω του Υ/Η της Γιτάνης.
EL05APSFR009, Χαμηλή ζώνη κλειστής λεκάνης Ιωαννίνων
Θεωρείται ελλειπής η αντιπετώπιση της λεκάνης του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Προτείνεται η εκπόνηση μελέτης αποστραγγιστικού δικτύου σε όλο το λεκανοπέδιο. Στον σχεδιασμό να συμπεριληφθούν οι υφιστάμενες καταβόθρες αλλά και αυτές που έχουν καλυφθεί από μεγάλα έργα υποδομής (Εγνατία Οδός). Πολύ σημαντικός είναι ο έλεγχος της επάρκειας του θυροφράγματος, της ύπαρξης επιπλέον θυροφραγμάτων σε συνδυασμό με τη στάθμη της λίμνης στα πλαίσια της αντιπλημμυρικής προστασίας των οικισμών του λεκανοπεδίου (πόλη των Ιωαννίνων). Επισημαίνεται ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων
EL05APSFR010, Χαμηλή περιοχή άνω ρου του π. Καλαμά και παραποτάμων
Θεωρείται παράλειψη η μη εξειδίκευση μέτρων για την εν λόγω ζώνη. Στην περιοχή έχει εφαρμογή το μέτρο EL_05_33_01 «Εκσυγχρονισμός και αποκατάσταση αποστραγγιστικών δικτύων» στην περιοχή της Πεδιάδας Κουκλιών, Ρεπετίστης – Παρακαλάμου.
Το Τμήμα Ηπείρου του ΤΕΕ αναλαμβάνοντας πλήρως το θεσμικό του ρόλο ως Τεχνικός σύμβουλος του κράτους έχει καταθέσει πλήρες και αναλυτικό υπόμνημα στους αρμόδιους φορείς και είναι διατιθέμενο να προβεί σε ενημερωτικές δράσεις έτσι ώστε τα πλημμυρικά φαινόμενα, τα οποία είναι όλο και πιο έντονα το τελευταίο διάστημα λόγω του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν με ολοκληρωμένο αντιπλημμυρικό σχεδιασμό και την άμεση εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων.
Για τη Διοικούσα Επιτροπή Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΗ Ιωάννης Τσίγκρος |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου