Σύλλογος Γεωπόνων Πρέβεζας: Μέθοδος θεραπείας της καταστρεπτικής ασθένειας του πλατάνου

Μία πρωτοποριακή μέθοδος αντιμετώπισης της καταστρεπτικής ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου παρουσιάστηκε από την ομάδα iGEM IOANNINA του Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στις 7-8-2025 στο συνεδριακό κέντρο του Συρράκου.

Η ομάδα iGEM IOANNINA ιδρύθηκε το 2020 και έχει καταγράψει ήδη σημαντικές επιτυχίες με αποκορύφωμα το χρυσό μετάλλιο στον διεθνή διαγωνισμό συνθετικής βιολογίας του 2024.

Η μέθοδος βασίζεται στις σύγχρονες τεχνικές της συνθετικής βιολογίας (CRISPR-Cas) ώστε να δημιουργηθεί και να εφαρμοστεί στα πλατάνια ένα σκεύασμα που θα καταστρέφει τα νουκλεϊκά οξέα του θανατηφόρου μύκητα. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι η ίδια τεχνική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να καταπολεμήσει και άλλες σημαντικές ασθένειες των φυτών και θεωρείται ασφαλής για τον άνθρωπο, τους άλλους οργανισμούς - μη στόχους και το περιβάλλον.

Με τον νεανικό ενθουσιασμό και τον ζήλο όλης της ομάδας iGEM IOANNINA αναμένεται η ελπιδοφόρα αυτή μέθοδος να αποτελέσει μια ασπίδα προστασίας για τα πλατάνια με ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική αξία στις πλατείες των χωριών, στο αστικό πράσινο και σε άλλα σημεία.

Βέβαια, είναι αργά για τα αιωνόβια πλατάνια της πλατείας του Συρράκου που ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα με την ιστορία και την παράδοση του χωριού αλλά νεκρώθηκαν από την ασθένεια. Το ευχάριστο είναι ότι τα νέα δέντρα που φυτεύτηκαν πριν 8 χρόνια έχουν πολύ καλή και ζωηρή ανάπτυξη και σύντομα θα εξαλείψουν την ανάγκη τεχνητής σκίασης στην πλατεία.

Όπως δυστυχώς, είναι πολύ αργά για τα παραποτάμια δάση πλατάνου, τους φυσικούς οικοτόπους με τη σπάνια και πλούσια βιοποικιλότητα και τη μοναδική τους προσφορά στη σταθεροποίηση των οχθών, την αντιμετώπιση της διάβρωσης, τη διατήρηση των μεσοκλιματικών συνθηκών και της ποιότητας του εδάφους αλλά και τη σημαντική αισθητική και ψυχαγωγική αξία τους.

Εκεί έχει πραγματοποιηθεί ήδη τεράστια καταστροφή, η ασθένεια έχει εισβάλλει σε όλα τα υδάτινα ρέματα της Ηπείρου και η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη. Οι απαραίτητες, προληπτικές κατά βάση, ενέργειες έπρεπε να έχουν γίνει πριν από 15-20 χρόνια για να είναι αποτελεσματικές, όπως κατ’ επανάληψη είχε επισημάνει και ο Σύλλογος Γεωπόνων Πρέβεζας (1, 2, 3).

Τάσος Γάτσιος

Διδάκτωρ ΓΠΑ